Junge Freiheit ook in het Nederlands

Ter gelegenheid van IJzerwake 2012 verscheen het conservatieve Duitse weekblad Junge Freiheit deze week, speciaal voor Vlaamse kandidaat-lezers, met een Nederlandstalige titelpagina, en dat naast de gewone Duitse uitgave (zie illustraties hierboven). Het is de eerste maal dat het blad een dergelijk initiatief neemt. Initiatiefneemster hiertoe was Mina Buts. Er staan ook een aantal afzonderlijke bijdragen over Vlaanderen in - onder meer een interview met Bart Maddens en een recensie van het tijdschrift Tekos. De 'Vlaamse' editie verscheen op een beperkte oplage en is thans al een collectorsitem.

Terreur tegen Duitsers na Tweede Wereldoorlog

Over het verdrijven van de oorspronkelijk Duitse bevolking onmiddellijk of tijdens de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog uit de Oost-Duitse gebieden, die door de Sovjet-Unie, Polen en Tsjechoslowakije geannexeerd werden, verscheen tot op heden geen overzichtswerk. Dankzij het recente boek van de uit Ierland afkomstige, maar in de USA docerende professor R.M. Douglas, Ordnungsgemässe Überführung: die Vertreibung der Deutschen nach dem Zweiten Weltkrieg (Beck Verlag, 556 blz., 29.95€) is hierin verandering gekomen. De Duitse vertaling verscheen nog vóór de Engelstalige uitgave (Yale University Press). Het boek vult alleszins een leemte op.

Grosso modo zo'n vijftien miljoen Duitsers werden uit de oeroude Duitse provincies Oost-Pruisen, Silezië en Pommeren, alsook uit het Sudetenland en Slowenië, verdreven. Deze exodus van vijftien miljoen mensen geschiedde in zeven maanden tijd, evenveel als er tussen 1900 en 1940 migranten in de Verenigde Staten van Amerika binnenkwamen. Hiervan kwamen er meer dan twee miljoen om het leven of raakten vermist door ondervoeding, zelfmoord, verkrachting, lynchpartijen (onder andere in Praag en in Aussig), moord, gebrek aan medische verzorging, dodenmarsen, ...

Het boek telt dertien hoofdstukken. Een van de meest aangrijpende is dat over het lot van de Duitse kinderen. Duizenden kinderen tussen vier en vijftien jaar werden brutaalweg van hun moeders gescheiden, en door kinderloze niet-Duitse echtparen geadopteerd. Andere kinderen werden evengoed aan martelingen en vernederingen blootgesteld als volwassenen. Een baanbrekend hoofdstuk dat niemand onverschillig laat.

Een elfjarig Duits meisje na haar
vrijlating uit een Tsjechisch
concentratiekamp. Bij haar vrijlating
woog ze nog amper veertien kilo.

Douglas maakt komaf met de legende dat de westelijke geallieerden van niets wisten. Uit bronnenstudie blijkt maar al te zeer dat de Poolse en Tsjechoslowaakse regeringen in ballingschap in Londen met hen samenwerkten. Al in 1943 stond vast dat de Duitsers uit hun woongebieden ten oosten van de Oder en de Neisse weggejaagd zouden worden. Schokkerend was de totale onverschilligheid van Britse en Amerikaanse overheden ten aanzien van het ellendige lot van de miljoenen getroffenen, waarvan het merendeel uit vrouwen, kinderen en bejaarden bestonden. De meeste mannen vertoefden op dat moment nog in krijgsgevangenschap.

Auteur Douglas, die een vlotte en elegante stijl hanteert, raadpleegde als eerste de archieven van het Internationale Rode Kruis. Met veel moeite en na lang aandringen kregen de mensen van het Rode Kruis toegang tot de Poolse en Tsjechoslowaakse concentratiekampen waar de Duitsers opgesloten zaten. Zij troffen er taferelen uit de hel van Dante aan. Zo troffen ze er geen kinderen tussen nul en twee jaar aan. Door het harde regime hun vertwijfelde moeders opgelegd, bestonden er geen overlevingskansen. Pas in het begin van de jaren 1950 werden de laatste kampen gesloten.

Met zijn boek doorbreekt professor Douglas het laatste grote taboe van de Tweede Wereldoorlog. Hij noemt het gebeuren een van de ergste misdaden tegen de mensheid van de 20ste eeuw. Hiermee vergeleken zinken de misdaden in ex-Joegoslavië in het niet. Deze werden door de Verenigde Naties terecht als volkerenmoord aangeklaagd. In de periode 1945-1918 bestonden de Verenigde Naties ook al maar toen bleef het van die zijde oorverdovend stil. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat het boek van Douglas ooit een Nederlandstalige vertaling zal kennen.

Peter Fechter: dood aan de Berlijnse Muur

Bovenstaande foto komt uit de Frankfurter Allgemeine van 17 augustus en toont hoe DDR-grenswachters het levenloze lichaam van de achttienjarige Peter Fechter wegdragen. Thans vijftig jaar geleden was hij het eerste dodelijke slachtoffer, die de een jaar tevoren opgerichte Berlijnse Muur trachtte te overschrijden. Zijn poging faalde en hij werd door de Oost-Duitse grenssoldaten neergeschoten. Meer dan een uur duurde zijn doodstrijd. Telkens weer riep hij: "So helft mir doch". Honderden waren getuige en keken toe. Niemand ondernam iets. Men liet hem ter plekke creperen. Uiteraard was zijn dood in de eerste plaats de schuld van het SED-terreurregime. Maar ook de Amerikaanse bezetter van Berlijn trof schuld. Nu weten we dat zij het vertikten om een Rode Kruiswagen door te laten. Wellicht was hierdoor het leven van de jonge Fechter gered geweest. Het heeft echter niet mogen zijn.

Svalbard

We zijn pas terug van een achtdaagse rondreis langs de kusten van Svalbard waarvan Spitsbergen het grootste eiland is. De eilanden samen hebben ongeveer de omvang van Frankrijk maar er zijn slechts 66 km geasfalteerde wegen. In totaal wonen er 5000 leden van het mensdom. Het was er zalig. De temperaturen schommelden er tussen de 0 en de 8°C. Voor iemand als ik te genieten. Alles wat boven de 20°C dreigt te komen is er voor me te veel aan. Met de omgebouwde ijsbreker Fram stoomden we langs de west- en noordkusten van de archipel. Gemiddeld gingen we twee maal daags met zodiacs aan land. Vanop het schip genoten we van de natuurpracht. We zagen ijsberen, walrussen, walvissen, zeehonden en diverse vogeltypes. Svalbard is het enige Europese gebied waar de natuur, de wildernis nog boven de mens staat. Jammer dat de Russen en ook de Amerikanen en de Britten er vanaf volgend jaar naar olie zullen boren. Wellicht zal dat laatste stukje wildernis dan ook vlug wijlen zijn.

Joseph Luns in beeld

Naar aanleiding van de tiende overlijdensdag van Joseph Luns (1911-2002) brengt het magazine Elsevier een speciaal buitenreeks nummer uit. Joseph Luns: ter herinnering is in de eerste plaats een fotoboek in vierkleurendruk. Luns was gedurende bijna twintig jaar minister van Buitenlandse Zaken van Nederland en twaalf jaar de secretaris-generaal van de NAVO. Hij viel op door zijn streng conservatieve en anti-communistische standpunten. In de Britse premier Margaret Thatcher en de Amerikaanse president Ronald Reagan vond hij sterke medestanders. Luns, nooit verlegen om een kwinkslag, werd in eigen land in de jaren 1970 en 1980 meer en meer als een reactionair bevonden. Socialistenleider Joop den Uyl omschreef hem als "rechts op zijn slechtst". Luns trok er zich uiteraard geen jota van aan. Voor Nederlandse politici had hij niets dan minachting over. Vandaar ook dat hij na zijn pensionering in Brussel bleef wonen.
Het heel interessante fotoboek kost amper 8,95 €.