Albert Folens, een Iers-Vlaamse nationalist

In 1948 ontsnapte de West-Vlaamse Oostfronter Albert Folens (1922-2003) met zijn gezin naar Ierland. Daar bouwde hij een nieuw bestaan op als leraar en schrijver. Later werd hij een succesvolle uitgever van onder meer schoolboeken.
In 1958 publiceerde Folens voor Ierse lezers onder de titel Aiseiri Flondrais een beknopte geschiedenis van de Vlaamse Beweging. Het is wellicht het enige boek dat door een Vlaming oorspronkelijk in het Gaelic geschreven werd. Onlangs kon ik een exemplaar van het boekje op de kop tikken.

Lezing in het ADVN

Op Sinterklaasdag hield ik vrijdagmiddag ll. een lezing over Leo Vindevogel in de leeszaal van het ADVN. Zo'n 35 aanwezigen volgden samen met mij het levenspad en het dramatische einde van de oorlogsburgemeester van Ronse. Nadien werden er heel wat vragen gesteld, en verkocht ik enkele exemplaren van de biografie.
Met dank aan Luc de Bast voor de foto.

Amerikaanse soldaten en hun minachting voor de Fransen

Heel wat Amerikaanse soldaten en officieren beschouwden zich in de zomer van 1944 helemaal niet als bevrijders van het door de Duitsers bezette Frankrijk. Sterker, ze minachtten de Fransen die ze van het Duitse juk kwamen bevrijden. Al tijdens hun opleiding werd hun verteld dat Frankrijk in 1940 slechts minderwaardige en verwijfde soldaten telde, die het hazenpad kozen van zodra er een Duitse soldaat in het zicht kwam. De Franse mannen golden als 'oversexed'. De GI's kregen van hun oversten te horen dat Frankrijk bewoond werd door veertig miljoen hedonisten, die hun tijd doorbrachten met vreten, zuipen en het bedrijven van de liefde. De Amerikanen handelden er dan ook naar.
Voor generaal Charles de Gaulle, die de Vrije Fransen vertegenwoordigde, hadden Roosevelt, Eisenhower en Bradley niets dan minachting over. Pas op het laatste moment werd de Fransman op de hoogte van de invasieplannen gesteld. Tijdens de invasie (juni-juli) vielen er 20.000 burgerslachtoffers, hoofdzakelijk ten gevolge van de bombardementen en de hevige gevechten in Bretagne en Normandië (boccage-oorlog). Veel mededogen hadden de vaak arrogant optredende Amerikaanse soldaten niet. Doorgaans werden Duitse krijgsgevangenen beter behandeld dan de bevrijde Franse burgers. Ieder meisje en iedere vrouw beschouwden de GI's als een makkelijke jachtprooi. Wie niet spontaan op hun avances inging, werd zonder meer verkracht. Terwijl de US-soldaten regelmatig op geslachtsziekten onderzocht werden, gebeurde dat niet met de Franse vrouwen. Ook niet wanneer de burgerlijke autoriteiten hierom verzochten. Hoeren werden aan hun lot overgelaten. Op die wijze raakten heel wat prostitués met onder meer syfilis besmet. In bijvoorbeeld de havenstad Le Havre kwam het tot onhoudbare toestanden. De stad leek een groot bordeel. Moeders hielden hun dochters thuis en verboden ieder contact met soldaten. Amerikaanse officieren en dokters reageerden ongeïnteresseerd en afwijzend op de talloze klachten.
Een aantal verkrachtingszaken werd echter wel behandeld. Blanke US-soldaten werden doorgaans met rust gelaten. Van de amper 152 aangeklaagden, waren er 139 met een zwarte huidskleur - 25 van de 29 ter dood veroordelingen waren ten laste van zwarte soldaten. Het totaal aantal verkrachte Franse vrouwen wordt op minstens 14.000 geschat. Niet iedere vrouw durfde een klacht neerleggen. Ook waren er heel wat meisjes en vrouwen die zich maar al te graag vrijwillig in de armen van hun bevrijders wierpen. Daarbij dienen we uiteraard rekening te houden met het feit dat heel wat Amerikanen de Franse vrouwelijke bevolking met respect tegemoet traden. Ook waren heel veel US-soldaten gehuwd en bleven ze trouw aan hun vrouw in de States. Dat en nog veel meer lezen we in het boek van Marie Louise Roberts, What soldiers do: seks and the American GI in World War II France. Het verschijnen van het boek, eerder dit jaar, veroorzaakte in US-Amerika heel wat deining. Langzaam brokkelt het beeld van de idealistische, glimlachende, eerlijke, eten uitdelende en onberispelijke Amerikaanse soldaat af.
In eenzelfde lijn als het werk van Roberts ligt het zo-even verschenen boek van Charles Glass, The deserters: a hidden history of World War II. Zoals de titel aanduidt wordt in het boek ingegaan op de lotgevallen van de 150.000 deserteurs die de geallieerde legers telden. Alleen al in Londen vertoefden in december 1944 20.000 vaandelvluchtigen. De meeste kregen na de oorlog amnestie.

0

Drukkerij Lowyck

Vanmorgen bracht ik een eerste bezoek aan drukkerij Lowyck in Oostende. Ann en ik maakten er kennis met de staf en we kregen een rondleiding door de drukkerij. Ze beschikken er over een indrukwekkend machinepark. Voor mij breekt thans een nieuwe periode aan. Voortaan zullen de mensen van Lowyck mijn boeken verzorgen en drukken.
Gedurende twintig jaar liet ik voorheen mijn boeken drukken bij Groeninghe in Kortrijk.

Thomas Mann

In de late middag kon ik een punt zetten achter mijn lang opstel over Thomas Mann en de zijnen. Al lang liep ik rond met het idee om eens een essay te wijden aan deze beroemde Duitse schrijversfamilie. Eerder al wijdde ik een artikel aan de historicus Golo Mann, bezitter van een uiterst schrandere geest en schrijver van enkele steengoede historische werken.
Het essay over de familie Mann is bestemd voor Tekos en zal in de loop van volgend jaar verschijnen.

Colloquium Tony Herbert

 Vandaag vond aan de Kortrijkse Kulak-universiteit een colloquium plaats dat integraal gewijd was aan Tony Herbert (1902-1959). Zo'n honderd aanwezigen tekenden present.

De spectaculaire kunstschat van München-Schwabing

Enkele dagen geleden werd er in een appartementsgebouw in een voorstad van München, Schwabing een schat van zo maar eventjes 1400 verdwenen geachte kunstwerken weergevonden. Ze verdwenen in de jaren 1937-1942. De meeste werken werd door de nazi's als "entartete Kunst" bestempeld. Daaronder bevinden zich werken van onder meer Otto Dix en Marc Chagall.
Het appartement waar de werken ontdekt werden, is eigendom van Cornelius Gurlitt die ze van zijn vader 'erfde'. Deze, Hildebrand Gurlitt genoot als kunsthandelaar bepaalde privileges van minister van Propaganda Joseph Goebbels. Hoewel van joodse afkomst nam Goebbels hem in dienst om in musea allerhande 'on-Duitse' werken te confisqueren en in magazijnen onder te brengen. Onder de 1400 inmiddels in beslag genomen schilderijen bevinden zich ook geroofde werken, die vroeger eigendom waren van gevluchte of vermoorde Duitse joden. Sommige werken zijn echter daadwerkelijk privé eigendom van de familie Gurlitt. Thans dienen experts uit te zoeken wie de voormalige eigenaren waren. Een schier onmogelijke opgave.
Bijgaande karikatuur toont Hitler vertoevend in de hel waarbij hij zijn woede tegenover de Münchener overheid uit (Frankfurter Allgemeine Zeitung, 6 november 2013).

Vers van de pers

 Vrijdag haalden Ann en ik mijn twee nieuwe publicaties op: deel vier van de Altringerreeks handelend over onze reis naar Spitsbergen in het Hoge Noorden, en de derde leesfolder gewijd aan het enige vulkanische eiland in de Noordpoolcirkel, Jan Mayen.
Beide publicaties zullen vanaf begin volgend jaar verspreid worden. De brochure over Spitsbergen verschijnt op een beperkte oplage van 125 genummerde exemplaren.

Manfred Rommel overleden

Op 7 november overleed Manfred Rommel. Hij was de zoon van de legendarische Generalfeldmarshall en bevelhebber van het Duitse Afrikakorps, Erwin Rommel.
Zoon Manfred was als CDU-verkozene tussen 1974 en 1996 de Oberbürgermeister van de stad Stuttgart. Hij was gekend als een man van humor en ironie. Zijn meest omstreden feit was het toekennen van een gemeenschappelijk graf aan de RAF-terroristen Andreas Baader, Gudrun Ensslin en Jan Raspe, die in hun gevangeniscel zelfmoord pleegden.
Verleden jaar verscheen er een eerste uitgebreide biografie over hem, waarvan we de omslag hiernaast publiceren. Hij was wat men noemt een 'sjieke' meneer.

Walter Zinzen en de Oorlogsbedevaarten

Zopas verscheen het pamfletboek van Walter Zinzen Mens erger je! In zijn door Pelckmans mooi verzorgd uitgegeven boekje ergert de gewezen BRT-journalist zich aan duizend en een zaken; zeker aan het Vlaams-nationalisme. Toch straalt er ook menselijke warmte uit het lezenswaardige boekje. Zo wanneer hij schrijft over zijn "goede vriend" Carlos van Louwe. Zinzen tot dan een regelmatig bezoeker van de IJzerbedevaarten, en die als student mee manifesteerde voor amnestie, onder meer ook voor Frans Daels, werd door Carlos de ogen geopend. "Het antimilitarisme van de aan het IJzerfront ontstane generatie Vlaams-nationalisten noemde hij [C.v.L.] alles behalve authentiek. Amper had Duitsland ons een tweede keer bezet of al die pacifisten huldigden zich in het uniform van de Oostfrontstrijders. Het enige leger waar ze iets op tegen hadden was het Belgische. Carlos kon er zich mateloos over opwinden, zoals alles wat met de collaboratie te maken had. Zo publiceerde hij in 2002, samen met Pieter Jan Verstraete, een boek over de oorlogsbedevaarten (...). Daar ging alweer een illusie aan diggelen" (p. 58). Tot slot: "Dat sommige van zijn collega's in het IJzerbedevaartcomité die oorlogsbedevaarten angstvallig probeerden weg te moffelen, was Carlos van Louwe een doorn in het oog" (p. 59).

De Snavel: tijdschrift van en voor de politieke gevangenen in het kamp van Beverlo

 Een goede vriend van me bezorgde me enkele nummers van De Snavel: tijdschrift uitgegeven door gedetineerden van het I.C. Beverloo. Nadere gegevens over dit blad vond ik nergens. Voor zover ik kon nagaan verscheen het in de jaren 1946/1947. De Snavel was een informatief tijdschrift dat vooral heel wat artikels en stukjes van algemene aard bevat. Het was tevens een bijscholingsblad dat gevangenen ertoe aanzette om na het lezen van artikels een of andere cursus in het hechteniskamp te volgen.
In welke omstandigheden het gevangenisblad ontstond, hoeveel nummers er verschenen, door wie het volgeschreven werd en in welke omstandigheden het ophield met verschijnen, weet ik niet. Het is in elk geval een kleine en zeldzame verzameling. Meer bijzonderheden zijn uiteraard steeds welkom.

Vlaamse Ruilbeurs in Nijlen

Gisteren namen Ann en ik deel aan de jaarlijkse Vlaamse ruil- en boekenbeurs in Nijlen. We hadden een stand van acht meter. Er was ruimschoots belangstelling en uiteraard ging de meeste aandacht naar mijn pas verschenen Vindevogel-biografie. Het was tevens de laatste keer dat we tweedehandsboeken mee brachten. Gezien onze verhuisplannen kunnen we de tweedehandsboeken niet mee verhuizen naar ons nieuw huis in opbouw. Het restant lieten we staan voor de sympathieke Johan Laeremans van De Zes.

Hierbij een paar sfeerfoto's.

Archief ophalen

Gisteren kwam een ploeg van het ADVN uit Antwerpen bij mij thuis zo'n 130 kartons met archief ophalen. Hiermee krijgt een groot deel van mijn archief een tweede en hopelijk definitief tehuis. Het betreft in hoofdzaak archiefmateriaal dat ik gebruikte voor boeken, brochures en artikels die inmiddels gepubliceerd zijn.
In ons nieuw huis dat we tegen volgende zomer betrekken, is er immers te weinig magazijnruimte om alles te kunnen bewaren.

De nieuwe grote Hitler-biografie

Zopas verscheen in Duitsland bij uitgeverij S. Fischer het eerste deel van de biografie Adolf Hitler: Biographie: Die Jahre des Aufstiegs. Het boek is van de hand van Volker Ullrich, die onder meer tussen 1990 en 2009 de rubriek het politieke boek van het weekblad Die Zeit verzorgde.
Het eerste deel van de biografie bestrijkt de periode tot 1939 en telt 1083 blz. Ullrich is de eerste Duitser die sinds het verschijnen van de biografie van Joachim Fest in 1973 zich aan een nieuwe allesomvattende historische Hitler-biografie waagt. Of hij het werk van Ian Kershaw naar de kroon kan steken, valt af te wachten. We hebben het boek nog niet gelezen. Alvast belooft Ullrich Hitler niet als een monster voor te stellen maar als een meester van de verleiding, die er als geen ander in slaagde om zijn volgelingen een rad voor de ogen te draaien.
"Die neue grosse Hitler-Biographie für unsere Zeit", belooft de reclame. We zijn benieuwd.

Vindevogel de deur uit

Gisterochtend werden de laatste bestelde exemplaren van de Leo Vindevogel-biografie naar de post gebracht. Alle exemplaren zouden tegen midden volgende week op hun bestemming moeten zijn. Het boek kost thans 48 €.

Voorstelling biografie Leo Vindevogel

 

  

Zoals aangekondigd, vond gisteravond de voorstelling van mijn Leo Vindevogel-biografie in de toneelzaal van de Christen Volksbond in Ronse plaats.
De belangstelling was enorm. De organisatoren konden 264 geregistreerde aanwezigen tellen. De zaal zat vol. Alles verliep rimpelloos.
Achteraf konden de intekenaars in de gelagzaal hun exemplaar afhalen of zich nog een exemplaar aan intekenprijs aanschaffen. Er werd ook heel wat bijgepraat. Een aantal personen kwam vanuit bijvoorbeeld Oostende, Brugge of Antwerpen naar Ronse afgezakt. Sommigen waren nog nooit in Ronse geweest. Onder de aanwezigen waren onder meer Leona en Wilhelmina Vindevogel en familie, Jan Verroken, Roger de Deken, Karl Drabbe, Gui van Gorp en Frank Judo. Er was tevens een sterke delegatie van N-VA Ronse present. De signeersessie duurde tot 23u30. Hierbij vind u enkele fotografische impressies. Met dank aan Marijke van Welden en Luc Demiddele.
Vanaf vandaag ben ik begonnen met het verzendingsklaar maken van enkele honderden bestellingen.

Nieuwe brochure "Mijn Spitsbergen" klaar

 

Vanavond kon Ann een punt zetten achter de vormgeving van wat mijn nieuwe brochure in de Altringer-reeks zal worden. Het vierde deeltje zal de titel "Mijn Spitsbergen" dragen. In deze brochure leg ik mijn bevindingen neer over onze zomerreis naar Spitsbergen in augustus 2012. Na een algemene uiteenzetting volgt een korte historiek over het lot van de archipel in het Hoge Noorden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De brochure wordt afgerond met een aantal persoonlijke fotografische reisimpressies.

Het nieuwe deel zal vanaf begin 2014 te koop zijn. De oplage wordt beperkt tot 125 genummerde exemplaren.

Ergernis in Zuid-Tirol

In de stad Bozen in Zuid-Tirol, een regio die sinds 1919 deel uit maakt van Italië, staat sinds 1928 een triomfpoort dat door het fascistische regime van Mussolini daar neergepoot werd. Het moet herinneren aan het feit dat Italië als overwinnaar uit de Eerste Wereldoorlog kwam en het voormalige Oostenrijkse gebied Zuid-Tirol annexeerde.
Nu daar in Zuid-Tirol zijn ze niet bepaald opgezet met al die Italiaanse bemoeienissen. We drukken ons voorzichtig uit. Naar aanleiding van de 85ste verjaardag van de inwijding van de zegepoort op 12 juli 1928 werd het monument met veel geld grondig gerestaureerd. De Zuid-Tirolers waren hier niet bepaald mee opgezet en noemen het gebouw een provocatie voor alle democraten, en een schande voor de Italiaanse staat. Vooral de fascistische symboliek op het monument worden door de zelfbewuste Tirolers als beledigend ondervonden.
In een mededeling lieten de mensen van de Süd-Tiroler Freiheit weten dat het geld beter aan de verwaarloosde werelderfgoedstad Pompeij besteed had geworden. Tegelijkertijd gaven ze ook een aansprekende sticker uit waarvan u hieronder de afbeelding ziet.

Levering boeken Leo Vindevogel

Vanmiddag werden de exemplaren van mijn Leo Vindevogel-biografie door drukker Robert Timperman geleverd. De dozen vullen zowat de hele garage. De schutomslag van het boek zal ik hier niet tonen; dat voorrecht komt woensdag de intekenaars toe.
Nu begin ik aan de controle van alle geleverde boeken.

De tragedie van de kozakken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten aan het Oostfront heel wat kozakken aan de zijde van de Duitse Wehrmacht tegen de Sovjet-Russen. Aan het einde van de oorlog bevonden zich tienduizenden kozakken en hun familieleden zich in Beieren en in Oostenrijk. Ze wilden absoluut niet in de handen van Stalin vallen. De Britten draaiden hen een rad voor de ogen. Een tijdlang ging alles goed. Maar Stalin eiste de strikte uitvoering van de in Jalta gesloten akkoorden. Hierbij had de Britse oorlogspremier Churchill aan de rode tiran beloofd alle Russen, die zich in Britse handen bevonden, te zullen uitleveren. Zo geschiedde. Met leugens, list en geweld werden de kozakken in de zomer van 1945 door de Britten aan het Rode Leger overgedragen. Velen werden onmiddellijk neergeschoten, de anderen werden naar de beruchte concentratie- en werkkampen van de Goelag gedeporteerd. Enkele duizenden pleegden zelfmoord.
Heel wat Britse soldaten hadden moeite met de uitlevering. Enkele tientallen weigerden mee te doen en werden hiervoor gestraft. Voor de meeste gold evenwel: een bevel is een bevel. De Amerikaanse generaal Patton weigerde alleszins om 'zijn' 8000 Russen aan de Sovjets uit te leveren.
Over deze tragedie verscheen een verrassend goed gedocumenteerd stripverhaal. De kozakken van Hitler maakt deel uit van een tweeluik. De kern van het verhaal bestaat uit een romance tussen een jonge Britse officier en een kozakkenmeisje. Begin 2014 verschijnt deel twee.
We begroeten het alleszins dat een dergelijk weinig bekende Britse oorlogsmisdaad in de vorm van een strip aan de vergetelheid onttrokken wordt.

Eurofascisme

Het jongste nummer van het altijd verzorgde en interessante tijdschrift Zeit Geschichte (2013/nr. 3) is geheel gewijd aan het Eurofascisme tijdens het interbellum. Het zwaartepunt van het nummer ligt uiteraard op de landen Duitsland, Italië en Spanje maar daarnaast komt zowat ieder Europees land aan bod: van het Portugal van Salazar tot het Polen van Pilsudski. Langere artikels zijn gewijd aan het fascisme in Oostenrijk, Frankrijk en Engeland.
Achteraan het nummer staan een tiental portretjes van Europese fascisten geschetst. Naast Anton Mussert komt ook 'onze' Staf de Clercq aan bod. In het volgend jaar te verschijnen deel 8 van de Cahiers Staf de Clercq zullen we het stukje opnemen.

Gabriele d'Annunzio en de IRA

Sinds jaren ben ik al geabonneerd op het degelijke Ierse geschiedenistijdschrift History Ireland: Ireland's History Magazine. Het tijdschrift beperkt zich niet alleen tot de geschiedenis van het groene eiland maar bestrijkt de hele wereld, waar ooit Ieren actief geweest zijn. Onlangs stond er bijvoorbeeld een artikel in het tijdschrift dat aandacht besteedde aan het Ierse contingent soldaten dat deel uitmaakte van een VN-strijdmacht ergens in Centraal Afrika.
In het jongste nummer van History Ireland (nr. 5, september-oktober 2013) las ik een schitterend artikel over de IRA en de Italiaanse dandy, dichter en oorlogsheld Gabriele d'Annunzio. Toen in 1919 D'Annunzio met een kleine troepenmacht de onafhankelijke staat Fiume uitriep en de stadsstaat een zowat anarchistisch leef-er-maar-op-los bewind kende, kwam regent D'Annunzio in contact met vooraanstaande leden van het Iers Republikeins Leger (IRA). De Ierse politicus Sean R. O'Kelly fungeerde zowat als draaischijf. Deze laatste onderhield ook goede contacten met de bekend wordende fascistenleider Benito Mussolini die vierkant achter O'Kelly's plan stond.
De contacten tussen de flamboyante Italiaanse dichter en O'Kelly leidden ertoe dat de IRA tussen 1919 en 1921 een aanzienlijke voorraad wapens uit de bestanden van het voormalige Oostenrijks-Hongaarse leger kregen. Deze wapens konden immers door de Britten niet getraceerd worden. Een en ander gebeurde met medeweten van de opeenvolgende Italiaanse regeringen. De wapens werden door Italiaanse schepen naar de Ierse haven Cork gebracht. Na de ontbinding van het staatje Fiume in 1923 verleenden enkele Arditi (Italiaanse elitesoldaten) hand- en spandiensten aan het IRA. Het artikel is van de hand van Fiona Fitzsimons.
Op de foto hierboven zit Gabriele d'Annunzio (met hoed) te midden van enkele van zijn Arditi.

Tobie Goedewagen en Vlaanderen en Dietsland

Dezer dagen las ik de biografie van Tobie Goedewaagen (1895-1980) geschreven door Benien van Berkel. Een leerrijk en ook voor de geschiedenis van de Vlaamse Beweging interessant boek. We leren er uit dat de gebiografeerde dankzij de journalisten P.H. Ritter jr, Pieter Jan van Megchelen, Willem Goedhuys. en Hendrik Krekel in contact kwam met mensen uit de Vlaamse en de Groot-Nederlandse beweging. "Het begrip 'nationaal' werd voor Goedewaagen identiek aan Groot-Nederlands en Diets". Hij las het tijdschrift Dietbrand van Wies Moens en kwam in contact met het Verdinaso. In 1937 maakte hij kennis met Ernst Voorhoeve toen propagandaleider van het Verdinaso in Nederland.
Joris van Severen maakte op Goedewagen een "buitengewoon intelligente, integere en wilskrachtige indruk, maar in diens Bourgondische staatsopvatting zag hij niets: te franskiljons en te anti-Duits. Goedewaagen werd geen lid van het Verdinaso maar wel van de Dietse Bond, waar hij ook de leider van de NSB Anton Mussert, de Utrechtse privaatdocent Robert van Genechten en de Utrechtse hoogleraar Carl Gerretson trof. Goedewaagen voelde zich naar eigen zeggen een echte 'Dietscher'.
Begin 1935 hield hij voor studenten van de rijksuniversiteit van Gent een lezing met Groot-Nederlandse thematiek" (p. 89-90).
Van een ontmoeting en persoonlijke kennismaking met Joris van Severen of Staf de Clercq is in de biografie nergens sprake.
De maand augustus vloog zowat voorbij. Veel tijd om mijn blog te verzorgen had ik niet. Het overlijden van mijn schoonvader Herman Augustyn (1929-2013) en het nalezen van de drukproeven van de biografie van Leo Vindevogel waren hiervoor de reden. De drukproeven zijn inmiddels allen verbeterd en goed voor druk bevonden. Vanaf volgende week beginnen de persen te rollen.

Advocaat van de duivel

Op donderdag, 15 augustus overleed advocaat Jacques Vergès (1925-2013). Hij werd 88 jaar. Zijn bijnaam was "Advocaat van de duivel". Hij verdedigde eenieder die op hem beroep deed, of hij/zij nu links of rechts, rijk of arm was. Het maakte meester Vergès niets uit. Desnoods zou hij Hitler, Stalin, Honecker, Nixon of Mao voor de rechtbank verdedigd hebben.
Bij leven verdedigde hij Klaus Barbie, de Gestapochef van Lyon, de terrorist Carlos, Slobodan Milosevic en de Cambodjaanse tiran en massamoordenaar Khieu Samphan voor de rechtbank.
Jacques Vergès provoceerde graag. Hij overleed ten huize van zijn vriendin in Parijs in dezelfde kamer waar ook de befaamde filosoof Voltaire overleed. Toeval of niet.
Ooit mocht ik een lezing van hem in Antwerpen bijwonen.

Meinoud Marinus Rost van Tonningen

Tijdens het afgelopen weekeinde las ik met veel interesse en aandacht het boek van Ebbe Rost van Tonningen, In niemandsland: de vader verloren, de moeder verstoten (2012). Ebbe is een van de drie zonen van het echtpaar Meinoud Marinus Rost van Tonningen en Florrie Heubel (in linkse mediakringen beter bekend onder de naam de "zwarte weduwe").
M.M. Rost van Tonningen was na een succesvolle loopbaan als diplomaat en econoom in 1936 lid van Musserts NSB geworden. Tussen hem en de NSB-leider boterde het nooit. Op 4 juni 1945 werd Rost van Tonningen door de Canadezen aan de Nederlanders overgedragen. Hij werd opgesloten in de staatsgevangenis van Scheveningen. Na twee dagen van zware mishandelingen werd hij in diezelfde gevangenis 'gezelfmoord'. Pas in 2004 kwam de waarheid aan het licht. Tot dan luidde de officiële verklaring dat Rost van Tonningen zelfmoord gepleegd had.
In zijn memoires doet Ebbe het verhaal van zijn levensweg vol hindernissen en zelfoverwinningen. Ook over zijn door de maatschappij verstoten moeder, die steeds pal achter de idealen van haar echtgenoot stond, vernemen we heel veel. Het tweede deel van het boek brengt het relaas van zijn speurtocht naar het leven van zijn vader. Een boek dat tot nadenken stemt.
Eigenlijk wordt het hoog tijd dat we de beschikking krijgen over een onvooringenomen historische biografie van Meinoud M. Rost van Tonningen. De biografische inleidingen van de twee lijvige delen (1967 en 1993) correspondentie kunnen enigszins als achterhaald beschouwd worden. Over de moraliserende biografie van David Barnouw, Rost van Tonningen: fout tot het bittere eind (1994) zullen we het best zwijgen. Dat boek heeft alles van een anti-biografie.

Naar aanleiding van de geboorte van baby George

Bron: Frankfurter Allgemeine Zeitung, 24 juli 2013
Tijdens deze onmogelijke hondsdagen mag het ook wel eens iets leuks zijn.

Kennedy en Hitler

Als jonge man was John F. Kennedy nogal onder de indruk van de prestaties van Adolf Hitler. Dat blijkt althans uit zijn recentelijk gepubliceerde dagboeken. In Unter deutschen: Reisetagebücher und Briefe, 1937-1945 (Aufbau Verlag, mei 2013) schrijft hij over zijn bezoeken aan Duitsland in 1937, 1939 en 1945. In de ogen van de jonge Kennedy was het fascisme het juiste recept voor Duitsland. Nog in juni 1945 (een maand na de capitulatie van het Derde Rijk) schreef hij over wijlen de Führer: "Als de haat die hem nu omringt eenmaal verdwenen is, dan zal hij te voorschijn komen als een van de belangrijkste persoonlijkheden die ooit geleefd hebben".
Begin jaren zestig van vorige eeuw was John F. Kennedy president van de Verenigde Staten van Amerika.
Bron: Historisch Nieuwsblad, juli-augustus 2013.

Bezoek aan Gooik

Gisteravond woonden we in Gooik in het Pajottenland de feestelijke voorstelling bij van het verschijnen van het honderdste nummer van het tijdschrift van de Heemkundige Kring van Gooik. De voorstelling begon om 20u en eindigde pas om 23u waarna de uitgebreide receptie plaatsvond. Onder meer burgemeester Michel Doomst trad op als een getalenteerd zanger.
Het was voor me een gelegenheid voor een hernieuwde kennismaking met Jean-Paul de Loecker de drijvende kracht van de vereniging. De heemkundige kring promoot tevens mijn Cahiers Staf de Clercq. Op de foto sta ik samen met Jean-Paul die een exemplaar van de Cahiers in zijn handen houdt.

Leo Vindevogel op de post

Vanochtend bracht Ann zo'n drieduizend enveloppes met daarin de Leo Vindevogel-folder naar de Mass-post in Kortrijk. Als de post zijn werk doet, komen ze maandag as. bij de bestemmelingen toe. Dan volgt er een spannende periode en hoop ik voldoende intekenaars te vinden.
Het boek verschijnt op 25 september.

De strijd is gestreden

Omstreeks 11u00 deze ochtend kon ik een punt zetten achter de bibliografie. Daarmee is er een einde gekomen aan het schrijven van de biografie van Leo Vindevogel. Een glaasje champagne kon er dan ook vanaf. Hiernaast een stilleven met de uitgeprinte tekst, foto, houtstukje en een exemplaar van de folder.
Volgende week zal van het typoscript een drukproef gemaakt worden. Meestal krijg ik zo'n drie drukproeven vooraleer het eigenlijke drukken van start gaat.

Verzamelbundel Eerste Wereldoorlog

Vandaag ontving ik een presentexemplaar van het boek België in de slagschaduw van de Eerste Wereldoorlog onder redactie van Perry Pierik en Henk van der Linden (uitgeverij Aspekt).
Hierin staat een herdruk van mijn artikel De slag bij Langemark: de geboorte van een mythe (p. 51-62). De bijdrage verscheen eerder in de reeks De Grote Oorlog: kroniek van de Eerste Wereldoorlog, deel 20 bij de gelijknamige uitgeverij.

Mutti Merkel

Een paar weken geleden werd met veel tromgeroffel een nieuwe biografie over bondskanselier Angela Merkel aangekondigd. Het boek is van de hand van de journalisten Ralf Georg Reuth (een gedegen kenner van het Derde Rijk) en Gunther Lachmann en draagt als titel Das erste Leben der Angela M. (Piper Verlag, 20€). Het boek zou tal van onthullingen bevatten en eindelijk de waarheid over de communistische periode uit het leven van de jonge Merkel onthullen. Nu na lectuur blijken die 'onthullingen' louter publieke geheimen te zijn. Niets nieuws dus. Dat Mutti lid was van de DDR-Academie van Wetenschappen en aangesloten was bij de communistische Freie Deutsche Jugend was immers al lang geweten.

Voor conservatieve lezers blijft het boekje van Hinrich Rohbohm, System Merkel nog steeds een van de betere. Het verscheen einde 2011 en kende al zeven drukken. Voor de prijs hoef je het overigens niet te laten. Het kost amper 5€.

 

 

Nogmaals Horst Tappert

De schijnheiligheid van het politiek correcte ten top. Omdat Horst Tappert vocht in de rangen van de Waffen-SS zal een Nederlandse tv-zender de geplande uitzending van een reeks Derrick-afleveringen schrappen. De Duitse tv-zender ARD plant geen uitzendingen van Tatort meer waarin Tappert de hoofdrol speelt. Beierens hoofdstad München denkt eraan om Tappert postuum het ereburgerschap af te nemen. Domheid en lichtvaardig oordeel zijn tegenwoordig heer en meester in de media.
Blijkbaar weet niemand dat vanaf 1943 Duitse rekruten niet meer konden kiezen tussen dienst nemen bij het Heer en de Waffen-SS. Weigeren dienst te doen bij dat laatste krijgsonderdeel stond gelijk aan krijgsgerecht. Meestal kwam men dan in een van de beruchte strafbataljons terecht. Feitelijk had de jonge Tappert toen geen keuze. Blijkbaar hebben de oh zo correcte media met dat gegeven geen rekening gehouden, of wisten ze het gewoon niet.

Voorstelling biografie Vindevogel

Tijdens een vergadering met enkele bestuursleden van de Vlaamse Volksbeweging, Oost-Vlaanderen besloten we de voorstelling van mijn Leo Vindevogel-biografie op woensdag, 25 september (dag van executie in 1945) as. te houden. De voorstelling zal plaatsvinden in de toneelzaal van de Christen Volksbond in de Zonnestraat in Ronse en dat om 20u. Alle voorintekenaars zullen op de voorstelling van het boek uitgenodigd worden.

Louis Tobback orangist

"Ik heb waardering voor het land Nederland, maar dat heeft vooral historische redenen. Had ik in de jaren 1830 geleefd, ik was lid van de Orangistische beweging die akkoord ging met de scheiding van de Nederlanden. (...) Aansluiten bij Nederland of aansluiten bij Frankrijk, dat is in het Europa van vandaag flauwe kul. Maar ik ben van mening dat de revolutie van 1830 een grote stommiteit was. Dat was een revolutie van katholieken die schrik hadden om protestants te worden en van Franstaligen die schrik hadden om Nederlands te moeten spreken" (De Zondag, 1 mei 2013).

Horst Tappert bij de Waffen-SS

Horst Tappert (1923-2008) was het decennialange boegbeeld van de Duitse detectivereeks Derrick. Honderden afleveringen lang zaten miljoenen Duitse en niet-Duitse tv-kijkers geboeid naar hun tv-scherm te kijken, en volgden de belevenissen van de tv-commissaris die zich veelal in burgerlijke kringen afspeelden. De ZDF-serie liep van 1974 tot 1998 en kende 281 afleveringen, die in 102 landen op het kleine scherm getoond werden.
Recent historisch onderzoek wees uit dat Tappert vanaf maart 1943 deel uit maakte van het eerste pantsergrenadierregiment van de Waffen-SS Panzerdivision Totenkopf . Tijdens zijn leven had Tappert steeds beweerd dienst te hebben gedaan bij een medische eenheid van de Wehrmacht.

Leo Vindevogel en Anne Applebaum

Nu het werk aan hoofdstuk XVII van de steeds maar groeiende Leo Vindevogel-biografie achter de rug ligt, gun ik me een weekje rust. Volgende week lees ik het nieuwe boek van Anne Applebaum over de inlijving tussen 1944 en 1956 van de door het Rode Leger veroverde Oost-Europese landen bij het Sovjet-imperium van Stalin. Van mijn lectuurbevindingen maak ik dan een recensie voor een Antwerps blad.
Hoofdstuk XVII handelt over het schertsproces van Vindevogel voor het krijgshof en de pogingen die ondernomen werden om genade voor hem te krijgen. Alles faalde. Vindevogel moest en zou gefusilleerd worden. Zo wilde het nu eenmaal een bepaalde politieke kliek in Ronse en in Brussel.

Dertig jaar geleden: Hitlers dagboeken: een mislukt sensatieverhaal

Vanavond keek ik op ZDF naar de schitterende reportage Die Jahrhundertfälschung, de wel grootste mediasensatie van de 20ste eeuw. De onderhandelingen en de aankoop van de vermeende dagboeken van Adolf Hitler verliepen via Stern-redacteur Gerd Heinemann. In totaal was hiermee een bedrag van 9,34 miljoen Duitse mark gemoeid. Een Duitse mark is ongeveer een halve euro. Volgens de Stern-directie was Heinemann de meest geschikte man om te onderhandelen. Hij gold als een kenner van het Derde Rijk en had een relatie met de dochter van Hermann Göring. De directie en Heinemann leefden een tijdlang in de wolken. Stel je voor zij hadden de dagboeken van wijlen de Führer in handen. Hitler een man zoals u en ik. Een groot deel van de geschiedenis van het Derde Rijk zou moeten herschreven worden. Onvoorstelbaar en wat een geld zouden de rechten op de dagboeken en de vertalingen ervan opbrengen? De directie van het magazine Stern hoorde al de kassa vrolijk rinkelen. Het moet gezegd worden dat meestervervalser Kujau een geslepen vakman was. Als geen ander kon hij Hitlers moeilijke handschrift nabootsen. Menig grafoloog liep in zijn val.

Groot was evenwel de consternatie toen kort na de persconferentie van 25 april 1983 in Hamburg de meer dan twintig boekbanden als een vervalsing onthuld werden. Op de persconferentie zelf was het de Britse historicus David Irving die het lont in het kruidvat gestoken had. In opdracht van Bildzeitung had hij een kritisch onderzoek ingesteld. Hij uitte luidop zijn twijfels. De directie noch Heinemann hadden eraan gedacht om het papier in een laboratorium te laten onderzoeken. Met alle gevolgen vandien. Koppen rolden. Reputaties vielen aan diggelen en Stern zag zijn oplage naar een catastrofaal dieptepunt zakken. Tegenwoordig berusten de vervalsingen in een kluis van het redactiehuis, en zijn voor niemand toegankelijk. Zowel Heinemann, Kujau, Irving en vele andere betrokkenen kwamen in de uitzending aan bod.

Rommel in het Russisch

Sinds kort ligt het boek Infanterie greift an van Generalfeldmarschall Erwin Rommel of de Woestijnvos van het Afrikakorps in de Russische boekhandels (zie afbeelding). Het is opvallend hoeveel herinneringsboeken van Duitse generaals de laatste jaren in het Russisch vertaald werden. Voordien was dat al het geval met de herinneringen van de pantsergeneraal en uitvinder van de Blitzkrieg Heinz Guderian en deze van Erich von Manstein, de bedenker van het eerste Ardennenoffensief in 1940 en de veroveraar van de vesting Sebastopol op de Krim.

Eerder al werden de memoires en dagboeken van Josef Goebbels, Joachim von Ribbentrop en Albert Speer in het Russisch vertaald. Vermeldenswaardig is dat al deze boeken verkoopsuccessen in de boekhandel werden.

Vindevogel en Ortega y Gasset

Sinds gisteren ben ik begonnen met het schrijven van het zeventiende hoofdstuk van de Vindevogel-biografie. Het hoofdstuk zal handelen over zijn proces -als er al van een proces gesproken mag worden- voor het Gentse krijgshof, het genadeverzoek en de verwerping ervan door de entourage van prins-regent Karel en zijn executie. Het zullen eerder pijnlijke bladzijden om lezen worden. Zoveel onrechtvaardigheid.
Een paar dagen tevoren heb ik ook wat gelezen rond de Spaanse politieke filisoof José Ortega y Gasset, auteur van onder meer de Opstand der horden dat oorspronkelijk in 1930 in Spanje verscheen. Merkwaardig toch dat we niet beschikken over een recente, alles omvattende, biografie van hem. Wellicht heeft dat te maken met het feit dat Ortega door de politiek correcte weldenkenden in het verdomhoekje van het rechtsradicalisme gedumpt werd. Immers twee zonen van hem vochten tijdens de Spaanse Burgeroorlog aan de zijde van Franco.

Vindevogel en de Boerenoorlog

De afgelopen weken heb ik me zonder pauze toegelegd op het schrijven van hoofdstuk XVI van de Vindevogel-biografie-in-wording. Een omvangrijk hoofdstuk handelend over zijn proces voor de Gentse krijgsraad. Als het woord proces hier wel mag gebruikt worden. In feite was het een afrekening zonder meer met alles waarvoor hij sinds 1920 gestreden had. Opvallend hierbij is dat ook zijn vrienden -van je vrienden moet je het inderdaad hebben maar gelukkig waren er uitzonderingen- van de Christen Volksbond hem lieten vallen als een baksteen.

Vooraleer het werk aan het volgende hoofdstuk te beginnen, gun ik me enkele dagen rust. Dat doe ik met het lezen van het voortreffelijk boek De Boerenoorlog van Martin Bossenbroek en het kijken naar de driedelige ZDF-reeks Unsere Mütter, unsere Väter. Deze reeks start vanavond en op 18 en 20 maart volgen de overige afleveringen. Het is de eerste maal dat een Duitse regisseur (Nico Hofmann) zich aan een dergelijk thema waagt. Het weergeven van de Tweede Wereldoorlog vanuit Duits standpunt is een gebeurtenis zonder meer.
Eind volgende week begin ik dan met hoofdstuk XVII.

Fotobiografie Joris van Severen

Zaterdagmiddag, 23 februari, hadden we met een beperkte groep vergadering in de abdij van Zevenkerken. Aanwezig waren onder meer drukker Robert Timperman, de gebroeders Luc en Paul Seynaeve van de Stichting Joris van Severen, Maurits Cailliau van het Studiecentrum Joris van Severen en mezelf. Op deze vergadering besloten we definitief werk te maken van een stijlvolle uitgegeven fotobiografie van de flamingant en stichter van het Verdinaso. Het wordt de eerste maal dat een heuse fotobiogafie de historiografie van de Vlaamse Beweging zal verrijken.
Het is de bedoeling dat het boekwerk in oktober 2014 zal verschijnen en feestelijk zal worden voorgesteld in Wakken, waar Van Severens wieg stond. Het boek wordt samengesteld door Maurits van Cailliau en Pieter Jan Verstraete. Het boek zal zo'n vijfhonderd illustraties tellen.

IJsland, Staf de Clercq en Leo Vindevogel

Hier dan het eerste berichtje van deze maand na een ietwat langere afwezigheid. Reden hiervoor zijn een korte reis naar het zuiden van IJsland. De tweede maal dat we dit fantastisch mooie eiland bezochten. Hierbij een paar beelden. Daarnaast was onze internet-pc een poos voor onderhoud in het 'ziekenhuis'.

Net voor we vertrokken, kreeg ik de exemplaren van het zevende deel van de Cahiers Staf de Clercq thuis bezorgd. Intussen ontvingen de intekenaars hun exemplaar.

De verkoop van de Frans van Immerseel-brochure verloopt prima. Nog een dertigtal exemplaren zijn beschikbaar. Ik ontving al heel wat aangename commentaren. Een paar mensen bezorgden me zelfs aanvullende documentatie. 

Inmiddels staat hoofdstuk XV van de Vindevogel-biografie op papier; dat hoofdstuk handelt over de maanden die hij in de gevangenis van Oudenaarde doorbracht. Hoofdstuk XVI belooft weer een zware dobber te zullen worden. Hierin zal ik het eigenlijke proces voor de krijgsraad van Gent behandelen. Ongelooflijk wat Vindevogel toen allemaal over zich heen kreeg.

Sophie de Schaepdrijver

Wij, Vlamingen zijn toch maar een volkje van zelfkastijders. We minachten onszelf en zijn haast beschaamd om uit de schaduw te treden. Neem nu ene Sophie de Schaepdrijver, historica, belgiciste en politiek meer dan correct te noemen. Ze woont al dertig jaar niet meer in Vlaanderen. In 1997 publiceerde ze een boek over België tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daarin spotte ze met het oorlogsflamingantisme, en maakte ze op arrogante wijze komaf met de, in haar ogen, mythe dat Vlaamse piotten de dood ingejaagd werden omdat ze geen Franstalige bevelen begrepen. Een verhaaltje uit Fabeltjeskrant, meende het mens. Haar boek werd door de belgicistische media de hemel ingeprezen maar her en der in weldenkend Vlaanderen kritisch bejegend.
Nu heeft diezelfde Sophie de Schaepdrijver, woonachtig in de Verenigde Staten, de Gouden Erepenning van het Vlaamse parlement gekregen. Ja, we zijn zelfkastijders en likken de hand van wie ons geslagen heeft. Is er dan geen enkele Vlaamse parlementariër die hiertegen geprotesteerd heeft? Ju, ju wat een volkje! De gelauwerde historica bezat dan nog de arrogantie om te zeggen: "Ik ben kwaad dat de Vlaamse overheid mij noch andere historici betrokken heeft bij haar herdenkingsbeleid rond de Eerste Wereldoorlog". Zeker niet doen, Vlaamse overheid!

Vanmiddag zijn we mijn nieuwe brochure Frans van Immerseel: fotograaf en tekenaar aan het Oostfront gaan afhalen. Ann en ik zijn er tevreden over. De illustraties zijn allen mooi geslaagd. Eerstdaags vatten we de verzending aan. De brochure, nr. 3 in de Altringerreeks, kost 5€ + 1.85€ verzendingskosten (binnenland). Bestellingen kunnen ook via mijn e-adres geplaatst worden: pieterjan.verstraete@skynet.be 

De Europese gedachte en het nationaalsocialisme

Zopas het boek van Robert Grunert Der Europagedanke westeuropäischer faschistischer Bewegungen 1940-1945 (Paderborn, 2012) ontvangen. In deel acht van mijn Cahiers Staf de Clercq zal ik er een langere beschouwing aan wijden. Alvast dit: evenals als de Amerikaanse historicus Stanley Payne beschouwt de Duitse historicus Grunert het VNV niet als een faschistische beweging, wel als 'extreemrechts'. De NSB van Anton Mussert en Rex van Léon Degrelle, daarentegen, beschouwt Grunert wel als faschistische organisaties. Of de Belgische historici er oren zullen naar hebben? Ik hoop binnenkort de lectuur van het boek te kunnen aanvatten.Ik kijk ook uit naar recensies van het boek alhier. Wellicht ijdele hoop?

Prins Bernard en de Waffen-SS

In april 1945 gaf de Nederlandse prins Bernard aan manschappen van de Prinses Irène Brigade het bevel om zo'n tweehonderd krijgsgevangen genomen soldaten van de Waffen-SS ter plekke neer te schieten. Een moordbevel dus. De verantwoordelijke Nederlandse officier weigerde het bevel op te volgen en wees de koninklijke prins op de Conventie van Genève. Bernard, in zijn jeugd zelf lid van de Reiter SS, vertelde in 1980 in een interview dat het om een grap ging.

De prins staat tegenwoordig vooral bekend omwille van zijn aandeel in allerlei onfrisse zaakjes.

Op de uitkijk

Vanmorgen brachten we de nieuwe folders op de bus. Hiermee begint mijn zoveelste folderslag. In de omslag steken de folders van mijn nieuw te verschijnen werk: de brochure Frans van Immerseel en het Oostfront en het zevende deel van de Cahiers Staf de Clercq.
Zoals steeds is het ietwat bang afwachten op de reacties. Ik sta dus op de uitkijk. Zoals het spreekwoord zegt, hoe meer hoe liever.