dinsdag 27 december 2016

Eric Defoort en Reimond Tollenaere

Foto Wevako
Hierbij nog een herinnering aan Eric Defoort. Op zaterdag, 19 oktober 1996 werd in Roeselare mijn boek over Reimond Tollenaere voorgesteld. Al maanden eerder had Eric toegezegd om mijn biografie aan den volke voor te stellen. Op de avond voor de voorstelling, 18 oktober dus, kreeg ik echter een telefoon van hem dat hij die voorstelling liever niet deed. Als progressief flamingant vreesde hij voor de aanwezigheid van een aantal mensen van het Vlaams Blok. Hij had schrik dat ze hem te lijf zouden gaan als hij bepaalde uitspraken over Tollenaere zou doen. Ik sprak toen meer dan een uur op hem in en verzekerde dat hem niets zou geschieden. Zo wist ik hem enigszins gerust te stellen. Uiteraard was ik ook in lichte paniek bij de gedachte om enkele uren voor de voorstelling nog een vervanger voor hem te moeten zoeken. Een bijna onmogelijke opgave. Nadien belde ik nog met mijn goede vriend Carlos van Louwe. Gezien zijn goede contacten zorgde hij ervoor dat twee rijkswachters in burger de voorstelling bijwoonden.
De voorstelling zelf verliep zonder problemen. Wel was er wat gemopper toen Defoort Tollenaere als een 'fascist' omschreef. Meer dan vierhonderd mensen woonden de voorstelling bij. Burgemeester Denijs diende extra vaten Rodenbach te laten aanrukken om eenieder te laven. Op de foto zijn Eric en mevrouw Hilda Tollenaere-Saeys in gesprek met elkaar.

zondag 18 december 2016

Eric Defoort is niet meer

Dit weekeinde overleed historicus-bibliothecaris (later politicus) Eric Defoort. Ik bewaar heel wat persoonlijke herinneringen aan hem. Ik leerde hem kennen als student geschiedenis (1977/1978) aan de Kulak in Kortrijk toen hij er bibliothecaris was. Met hem, een onverbeterlijk kettingroker, voerde ik enkele gesprekken. Hij was op dat ogenblik bezeten door Joris van Severen over wie hij later een biografisch essay wenste te schrijven. Het is er nooit van gekomen. Van Severen had hij via Charles Maurras, over wie zijn schitterend doctoraal proefschrift handelde, leren kennen. Zijn proefschrift over de leider van de Action Française was in 1978 in boekvorm verschenen. Tevens zijn meest omvangrijke boek. Later vatte hij geen boekprojecten van langere adem meer aan. Om de twee à drie jaar diende Eric, ongedurig als hij was, een ander project om handen te hebben. Daarvoor zette hij zich dan ook ten volle in. Kenmerkend was zijn nogal barokke taalgebruik.
Nadien leerde ik hem in 1980/1981 toen hij 'huisbewaarder' van Huize Robrecht van Kassel in Komen was, beter kennen. Eric zat op dat ogenblik volop in de scheidingsprocedure van zijn eerste huwelijk en had een voorlopig onderkomen nodig. Nadien vonden J.-P. Dewijngaert en ik in zijn kamers twee volle kartons met archivalia over abbé Jean-Marie Gantois terug. Hij had toen het plan om een omvangrijke biografie over de Frans-Vlaamse voorman te schrijven. Buiten enkele artikels in het jaarboek De Franse Nederlanden en een paar Kulak-papers is ook dat opzet op sterk water geplaatst geworden. De kartons bezorgden we terug aan de Kulak. Inmiddels is het nog steeds wachten op een historische Gantois-biografie.
Later ontmoette ik nog talloze malen Eric Defoort op boekvoorstellingen, colloquia, lezingen, op de trein... Telkens voerden we een kort gesprek. Later toen hij in de politiek stapte, verslapten de contacten.
Hij was wat je noemt een francofiele flamingant die zonder meer hele passages van bepaalde Franse auteurs (zoals Pierre Drieu la Rochelle) uit het hooft kon citeren. Zonder meer een bijzondere persoonlijkheid.

zaterdag 10 december 2016

Peter van Straaten overleden

Gisteravond vernam ik dat de door mij op handen gedragen tekenaar Peter van Straaten op 81-jarige leeftijd op 8 december overleed. Zijn scheurkalenders maakten al sinds een paar decennia deel uit van ons dagelijks leven. Hij was immers het meest bekend met zijn niet-actuele tekeningen van het dagelijks leven. Zijn weekagenda's, met telkens een selectie van zijn beste tekeningen, deden al jarenlang dienst voor mijn planningen. Ik bewaar ze als een kostbaar goed. In 1958 debuteerde Peter van Straaten als tekenaar van de Nederlandse krant Het Parool. Bij ons werkte hij jarenlang mee aan het mediablad Humo. Zijn heengaan laat een grote leemte na in de cartoonwereld.

vrijdag 9 december 2016

Tien jaar NSB, 1931-1941

Naar aanleiding van de tiende verjaardag van de Nederlandse Nationaal Socialistische Beweging van Anton Mussert verscheen in de zomer van 1942 het voor die tijd fraai uitgegeven gedenkboek, op groot formaat, Voor volk en vaderland. Ik bezat al een exemplaar van de tweede uitgebreide druk van februari 1943 met stofomslag. Thans kon ik de hand leggen op de veel zeldzamere Oostfronteditie met stofomslag van het boekwerk. Het boekje meet 15 x 10,5 cm en werd in 1943 en 1944 aan alle Nederlandse NSB-Oostfrontvrijwilligers meegegeven. Alvast een heel leuke aanwinst voor mijn bibliotheek.
De illustraties hierbij tonen het boekje met (links) en zonder stofomslag (rechts).