dinsdag 25 juni 2019

Kardinaal Stepinac

Tijdens de bijna afgelopen maand ben ik in de eerste plaats bezig geweest met het schrijven van een biografisch opstel over de Kroatische kardinaal Alojzije Stepinac. Veel werd er hier nog niet over hem gepubliceerd. Ik besteedde vooral aandacht aan de oorlogsjaren en zijn gevangenschap tijdens de Tito-dictatuur, die tot zijn vroege dood heeft geleid. Stepinac had tijdens zijn jaren als aartsbisschop van Zagreb voortdurend af te rekenen met tegenstand. Zowel de Italianen, de Duitsers, het Pavelic-regime en de partizanen van Tito waren niet bepaald over hem te spreken. Ook binnen de katholieke kerk in Kroatië werd hij met opposanten geconfronteerd. Toch gaf aartsbisschop Stepinac niet toe.
Daarnaast schreef ik ook een vierdelige reeks over de situatie in Oost-Europa onmiddellijk na het einde van de Eerste Wereldoorlog. Bij ons zwegen de wapens op 11 november 1918. Elders niet. Vooral in de nieuwe landen van Oost-Europa werd er nog duchtig doorgevochten tot het begin van de jaren 1920. Achtereenvolgens geef ik een beeld van de situatie in de Baltische staten, Finland, Polen en Hongarije.
Al deze artikels zullen deze zomer op doorbraak.be verschijnen.

woensdag 19 juni 2019

Boek "Jugendbataillon Langemarck" in de actualiteit

In Knack van deze week (19 juni 2019) wijdt de onderlegde journalist Walter Pauli een artikel over het thema, Wat kunnen we leren van de oostfronters?
Over de inhoud van het lezenswaardige artikel zullen we het hier niet hebben. Wel besteedt hij ruimschoots aandacht aan het boek Jugendbataillon Langemarck: godendeemstering aan de Oder, april 1945 dat ik in 2015 publiceerde. Daar de media, ook de eigen 'Vlaamse', slechts geringe aandacht aan mijn publicaties besteden, is het een gebeurtenis dat alvast het vermelden waard is.
Exemplaren van het boek zijn nog bij mij te verkrijgen. Prijs: 15€ + 2,50€ verzendingskosten (prijs binnen Vlaanderen/België). E-post naar pieterjan.verstraete@skynet.be

zondag 9 juni 2019

De SS'ers van Armando

In april ll. zou er in het gewezen kamp van Amersfoort een eerbetoon plaatsvinden aan de in 2018 overleden Nederlandse kunstenaar Armando, pseudoniem van Herman Dirk van Dodeweerd (1929-2018). Doch antifascisten en andere onverdraagzamen protesteerden. Ze beweerden dat de 'SS-bewonderaar' niet kon worden geëerd in een voormalig kamp.
Hoe zit de zaak in elkaar? In 1967 publiceerde Armando samen met de dichter Hans Sleutelaar een boek onder de titel De SS'ers (hierbij een afdruk van de cover van de zesde druk uit 2012). Hierin lieten de auteurs nog levende leden van de voormalige Waffen-SS vrijelijk aan het woord. Ook wat antisemitische uitspraken werden zonder tekst en uitleg opgetekend. Beide auteurs stelden dat ze de interviews commentaarloos hadden weergegeven. Ze beschouwden hun boek -een van de eerste publicaties überhaupt in Nederland, waarin gewezen collaborateurs aan het woord werden gelaten- als een bronnenpublicatie.
In een dubbelinterview uit 1990 hadden beide auteurs gesteld dat ze hun boek in de eerste plaats zagen als een mogelijkheid om de gewezen vijand beter te leren begrijpen. De kritiek hadden ze voorspeld omdat ze geen standpunt ingenomen hadden en de geïnterviewden niet hadden terechtgewezen. Verder: "Pas in het kader van de algemene '68-gekte ging iedereen ineens in het verzet, iedereen was ineens antifascist. Als je in '74, '75 met De SS'ers was gekomen, had je de poppen pas echt aan het dansen gehad", aldus de auteurs.
In 1967 werd het boek een bestseller en kende diverse herdrukken. In 2019 werd het eerbetoon aan Armando uitgesteld. Een reden werd niet opgegeven.