woensdag 29 mei 2019

Jan Stavast Reeks

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verscheen vanaf de winter 1939/1940 een speciaal op de Duitse jeugd afgestemde brochurereeks onder de veelzeggende titel Kriegsbücherei der deutschen Jugend. Het initiatief ging uit van de Rijksjeugdleiding en het opperbevel van het Duitse leger. De boekjes werden geschreven door geroutineerde auteurs en oorlogsjournalisten. De veelkleurig getekende omslagen spraken tot de verbeelding en trokken de lezers meteen het verhaal in. Iedere brochure telde 32 bladzijden en enkele illustraties. De reeks kende een grote oplage en het effect ervan op de hoofdzakelijk mannelijke jeugd mag niet onderschat worden. Elk verhaal handelde over een koene en dappere oorlogsoperatie, een heroïsche actie achter de vijandelijke linies of een wonderbare ontsnapping. Uiteraard kwamen de Duitsers stelselmatig als overwinnaars uit de strijd. In de loop van 1943 werd een punt achter de reeks gezet. Wellicht als gevolg van de toenemende militaire nederlagen.
In Nederland verscheen tijdens de bezettingsjaren een gelijkaardige jeugdreeks onder de titel Jan Stavast Reeks. De reeks werd uitgegeven door Van Ditmar's Boekenimport maar een origineel Nederlands fabricaat zou het niet worden. Zoals u zelf kunt zien, geleek de reeks te zeer op de hierboven vermelde Kriegsbücherei... Ook het aantal bladzijden werd op 32 gehouden. Bovendien werden er slechts drie deeltjes door anonieme Nederlandse auteurs geschreven. De rest (minder dan honderd afleveringen) waren vertalingen uit het Duits. De eerste 23 nummers handelden over historische onderwerpen en bloedstollende verhalen over zeevaart, vreemde landen en bergbeklimmers. Pas vanaf nr. 24 deed
de oorlog zijn intrede.
Nu vraag ik mij af of er in bezet Vlaanderen ook een dergelijke reeks verscheen? Tot hiertoe heb ik hiervan geen sporen teruggevonden. Maar ik kan mij uiteraard vergissen. Nadere informatie is uiteraard welkom.
Lit.: Gerard Groeneveld, Hitlers jongste hoop: nazipropaganda voor de jeugd. Nijmegen, 2019.