Heer van stand

Gisteren schreef ik een langere recensie over de pas verschenen biografie van meesterbiograaf Wim Hazeu over Marten Toonder, "heer van stand", en de schepper van Ton Poes en Olivier B. Bommel. Wat Willy Vandersteen voor Vlaanderen en Hergé voor België waren, was M. Toonder voor Nederland. Hij lag aan de basis van de striproman: een blokje van drie tekeningen met daaronder een tekst. In feite was Toonder in de eerste plaats een verhalenverteller. De teksten kunnen makkelijk zonder de tekeningen gelezen worden. Dankzij zijn strip werd Toonder mettertijd een vermogend man. Op persoonlijk vlak was hij eerder een stijfkoppig iemand die buiten zijn vrouw, weinig vertrouwen in mensen had. Het liefst leefde hij in zijn eigen droomwereld.
De tekst zal in het voorjaar van 2013 in het Kunsttijdschrift Vlaanderen verschijnen.

Marcel Vercoutter in de kijker

Gisteren werd in de Gentse Sint-Pietersabdij de tentoonstelling Onbekende beelden/Sterke verhalen/Belgen in oorlog geopend. Uit een paar honderdduizend foto's waarin het wedervaren van Belgische militairen, vrijwilligers, dokters en schrijvers in tijden van oorlog werd vastgelegd, werd een short list van twintig beelden met een sterk verhaal geselecteerd. Hierbij werd telkens de uitverkoren foto 'opgeblazen' en centraal opgesteld. Hierbij werd elk detail op de foto onder de loep genomen en bevraagd. Aan de hand van deze foto krijgt de kijker een venster op de wereld en zijn geschiedenis aangeboden.

Een van de voor de tentoonstelling geselecteerde foto's komt uit mijn in 2006 verschenen boek over de Oostfronter Marcel Vercoutter (zie foto). De tentoonstelling loopt nog tot 21 april 2013, maandag gesloten. Van de tentoonstelling bestaat ook een boek dat bij uitgeverij Hannibal verscheen. Prijs € 29,50

Film over veldmaarschalk Erwin Rommel

Donderdag ll. was het avondprogramma van de Duitse tv-zender ARD geheel gewijd aan Generalfeldmarschall Erwin Rommel. Eerst was er de twee uur durende film van scenarioschrijver en regisseur Niki Stein over de laatste zeven levensmaanden van de Wüstenfuchs. De figuur van Rommel werd prima vertolkt door Ulrich Tukur. De in de tijd beperkte levensperiode was uitstekend geschikt om een indringend beeld weer te geven van de met zijn eigen overhoop liggende Rommel. In de lente van 1944 geloofde hij niet meer in de eind-overwinning. Meer en meer twijfelde hij ook aan de realiteitszin van Hitler en zijn paladijnen. Of hij ook daadwerkelijk op de hoogte was van de plannen van kolonel von Stauffenberg, die de Führer fysisch wilde liquideren, blijft omstreden. Het antwoord luidt nog steeds 'jein'; een combinatie van het Duitse 'ja' en 'nein'. Rommel zelf liet terzake geen getuigenissen na. In oktober 1944 pleegde hij onder chantage zelfmoord. De film werd door een documentaire gevolgd. Alvast mocht ik een welbestede en informatieve avond voor het kleine scherm doorbrengen.

Biografie Leo Vindevogel XIV

Vandaag ben ik begonnen met het schrijven van het veertiende hoofdstuk van de Vindevogel-biografie in wording. Het is tevens het laatste hoofdstuk uit zijn oorlogsverleden. Daarin zal ik voornamelijk de aanslagen op hem en de daaruit volgende maatregelen tegen nogal wat Ronsenaars behandelen. Eind november zou ik volgens mijn planning met dat hoofdstuk moeten klaar zijn. In totaal komen er negentien hoofdstukken.

Mark Grammens, Nijlen en Oostkamp

Het afgelopen weekeinde van 20-21 oktober was nogal druk. De zaterdagmiddag woonden Ann en ik in het Provinciehuis in Antwerpen de huldiging van Mark Grammens bij. Meer dan tweehonderd mensen woonden deze viering in een te warme zaal bij. Terecht werd deze 'dwarse' en originele journalist gehuldigd. Een staande ovatie maakte dat duidelijk. Tijdens de navolgende receptie werd er heel wat nagepraat over de teloorgang van de Vlaamsbewuste journalistiek in ons land. Op dat vlak is Vlaanderen thans een woestenij geworden.

Aansluitend woonden we het vriendenmaal bij dat heel verzorgd was. Gelegenheid ook om nieuwe contacten te leggen en informatie te sprokkelen. De aloude vrienden Karl Drabbe en Gui van Gorp waren ook van de partij. Onze laatavondlijke wandeling door de Antwerpse straten naar ons hotel verliep gelukkig veilig.

De volgende ochtend om zes uur uit de veren en een half uur later reden we richting Nijlen, waar we zoals steeds present waren met een eigen stand op de Vlaamse ruilbeurs. Dankzij Lode van Dessel en zijn ploeg verliep de beurs vlot. Steeds ben ik blij dat er nog voldoende boekenliefhebbers afgezakt komen, en het niet steeds kwel en kommer is in dit digitaal tijdperk. Dat mensen zonder boeken kunnen leven, begrijp ik maar niet. Ik kon toch weer een en ander voor mijn verzameling op de kop tikken, en gelukkig verkocht ik ook wat publicaties van eigen hand zodat de balans in evenwicht bleef.

Naar het einde van de beurs toe om 16u. waren we al op weg naar Oostkamp. Daar hadden we een afspraak met de familie van kunstenaar Leo Vanderkerckhove. Deze laatste was gedurende de bezetting oorlogsburgemeester van Oostkamp. Na zijn internering in het hechteniskamp van Sint-Kruis Brugge legde hij het kampleven door middel van tekeningen vast. Ook tekende hij een aantal van zijn medegevangenen. Van deze tekeningen hoop ik binnen een paar jaar een kunstboek te kunnen samenstellen. Omstreeks 20u. waren we weer thuis.

Noorse officieren bij de Waffen-SS

Vandaag mocht ik het pas verschenen boek Norske offiserer i Waffen-SS van de historici Geir Brenden, Tommy Natedal en Knut Flovik Thoresen ontvangen. Het is een ruim geïllustreerd boekwerk van meer dan 500 blz. geworden. Naast een inleiding over de Noorse vrijwilligers bij de Waffen-SS bevat het boek een lexicon van alle Noorse SS-officieren. Een dergelijk boek bestaat nog niet over de Vlaamse Waffen-SS-officieren. ISBN 978-82-92870-64-8

Clervaux, Beieren en Achtervolging

We zijn net terug van een korte wandelvakantie in het Groothertogdom Luxemburg. Gedurende vijf dagen ondernamen we voettochten in de omgeving van Clervaux tot in Duitsland, de streek van Oberhausen. Onze bagage werd van hotel tot hotel vervoerd. Onderweg heel wat monumenten van de Ardennenslag 1944 gezien. Daarnaast volop genoten van de natuur in herfstkleuren. Zie bijgaande foto's. 

In de diverse hotelkamers, waar we logeerden volop gelezen. Voor Vlamingen die begaan zijn met hun land inzake de vele transfers naar Brussel en het Walenland, en die enigszins het Duits machtig zijn, is het boek van Wilfried Scharnagl, Bayern kann es auch allein: Plädoyer für den eigenen Staat (2012) een aanrader. Hierin klaagt de voormalige hoofdredacteur van de krant Bayernkurier de eindeloze transfers van het zuiden van Duitsland naar het noorden van het land aan, alsook deze van Duitsland naar de landen aan de Middellandse Zee. Als zelfstandige staat zou de Vrijstaat Beieren, luidens auteur, het veel beter hebben. Tegenwoordig, aldus Scharnagl, is er quasi geen verschil meer tussen West- en Oost-Duitsland maar des te meer tussen Noord- en Zuid-Duitsland. Terloops vergelijkt hij ook de situatie van Beieren met deze van Vlaanderen (p. 141-144), dat ook gebukt gaat onder de niet eindigende transfers naar francofoon België ("Krisenkessel Belgien"). Blijkbaar hebben de vele Beieren-vakanties van Bart de Wever er een en ander losgemaakt. Tevens komen de politiek-economische situaties in Schotland en Catalonië aan bod. Scharnagl is een overtuigd aanhanger van het Europa der volkeren maar gruwt van een Europa der naties. Het spreekt voor zich dat hij de euro liever gisteren dan vandaag kwijt wil. Het boek zal wel nooit in het Nederlands vertaald worden.

Het tweede boek dat ik tijdens deze GHL-vakantie las, was de thriller Achtervolging (2012) van Lee Child. Ik las alle Jack Reacher thrillers van hem. Voor mij pure ontspanning.