Frau Merkel

Zonder commentaar

Paul Kruger standbeeld

Goede vrienden van mij zijn momenteel op reis in Zuid-Afrika. Vanuit Pretoria zonden ze me de hierbij afgebeelde foto van het standbeeld van Paul Kruger in het stadspark van Pretoria. 'Ome Paul' (1825-1904) was de vijfde president van de onafhankelijke Boerenrepubliek Transvaal en het meest bekende gezicht uit de Boerenoorlog tegen de Britten (1899-1902).

Wat vroeger een mooi onderhouden park was in een statige aantrekkelijke buurt, is thans verloederd tot een park vol vuilnis en zwerfafval. Bovendien is de buurt thans absoluut niet meer veilig. Als 'witmens' kom je best 's avonds na inval van de duisternis niet meer in deze omgeving. Civilisatie in Afrika of de wereld op zijn kop.

Zomerlectuur

Ik ben geen zomermens. Warme temperaturen (t.t.z. boven 22°C) zijn aan mij niet besteed. Ik ben dan immers niet in staat tot 'scheppend' werk van lange adem. Na de middag word ik dan telkens bevangen door een zekere loom- en sloomheid. Met andere woorden de maanden juli en augustus zijn allerminst mijn lievelingsmaanden. Veeleer beperk ik mij tot lezen en het schrijven van boekbesprekingen. Zo las ik deze week de levensherinneringen van de Nederlandse historicus en biograaf Cees Fasseur Dubbelspoor. Nauwelijks had hij zijn memoires afgerond of hij overleed het afgelopen voorjaar.

Zijn laatste boek is een parel om te lezen. Daarin houdt de biograaf van onder meer koningin Wilhelmina ook een sterk pleidooi voor het Nederlands als wetenschappelijke taal, en verzet hij zich tegen publicaties van historici, al of niet onder druk, in het Engels. "Het Nederlands is nu eenmaal de taal waarin ik denk, woon en mij thuis voel. Geschiedenis is niet alleen wetenschap maar ook kunst, en wel de kunst goed te schrijven. Daarin ben ik in de moedertaal meer geverseerd dan in een tweede taal als het Engels, die toch altijd minder vertrouwd blijft. Nu heden ten dage ook de geschiedeniscolleges bij voorkeur in het Engels worden gegeven en het schrijven van bachelor- en masterscripties door studenten in die taal wordt aangemoedigd, zie ik de toekomst op dit punt somber in".

Ten huize van

Samen met vriend Gui van Gorp gisteren op bezoek geweest bij uitgever Perry Pierik in Soesterberg. Altijd gezellig om met gelijkgezinden over boeken, geplande boeken en nog te schrijven boeken te spreken. Op het einde toonde Perry ons zijn bibliotheek. Hij bezit zo maar eventjes tienduizend boeken over de beide wereldoorlogen en de Koude Oorlog. Om in extase te komen!

Wijlen Christian Dutoit

Amper zestig geworden en na een lange ziekte overleed op 19 juni Christian Dutoit. Ik ontmoette hem enkele keren. In het begin van de jaren 1980 bezocht ik hem samen met Kris Barrezeele (ook al veel te jong overleden) in Brussel. Hij wilde toen bij uitgeverij De Nederlanden een biografisch essay over Jef van Extergem, een van zijn stokpaardjes, uitgeven. Het werd een gezellige middag in een Brussels eetcafé. Op het einde van het urenlange onderhoud stond niets de publicatie van het boek in de weg. Toch verscheen het even later bij de uitgeverij van Walter Soethoudt.
Een laatste ontmoeting met Christian Dutoit had ik samen met Luc van den Weygaert in de beginjaren van het tijdschrift Meervoud. We spraken toen lang over zijn geliefd Baskenland waarover hij heel wat publiceerde, onder meer een boekje in de reeks Actueel van Mark Grammens. De non-conformist die Christian was, had toen graag gezien dat ik aan zijn tijdschrift meewerkte. Door allerhande omstandigheden is hiervan echter nooit iets in huis gekomen. Ik hoop dat Meervoud zal blijven verschijnen.

Stand van zaken

Begin deze week kon ik met enig gejuich een punt zetten achter de biografie over Houston Stewart Chamberlain, die komende herfst bij uitgeverij Aspekt zal verschijnen. Alvast een reden om een goede fles te kraken. Ann is thans bezig met de opmaak van het personenregister.
Zelf ben ik dezer dagen bezig met het ordenen en inventariseren van al mijn Curiosa-materiaal dat ik tot op heden verzamelde. Het is toch al een respectabele stapel geworden. In eerste instantie voorzie ik twintig delen van telkens een honderdtal bladzijden. Jaarlijks zullen er een of twee delen verschijnen, naargelang mijn andere werkzaamheden. Het eerste deel voorzie ik voor 2019, het jaar dat ik eindelijk met pensioen zal kunnen gaan.

Hoe Adolf Hitler een nazi werd

In 2010 publiceerde de Duitse historicus Thomas Weber een veel geprezen boek over Adolf Hitler als soldaat tijdens de Eerste Wereldoorlog. Als een vervolg hierop verscheen zopas Wie Adolf Hitler zum Nazi wurde: vom unpolitischen Soldaten zum Autor van "Mein Kampf".
Velen zijn er thans nog van overtuigd dat de toekomstige Führer al voor de Eerste Wereldoorlog een fervente jodenhater en een overtuigd rechts-radicaal iemand was. Historici als Anton Joachimsthaler en Brigitte Hamann die grondig bronnenonderzoek deden,
toonden echter al decennia her duidelijk aan dat dit beeld gewoon weg niet klopt. Toen Hitler in Wenen verbleef, was hij helemaal nog geen antisemiet. Zelfs niet op het einde van de Grote Wereldbrand. Zijn radicalisering vond ergens plaats tussen de wapenstilstand van 11 november 1918 en de ondertekening van het verdrag van Versailles in juni 1919.
In zijn vlot leesbare boek vult Weber de gegevens van Joachimsthaler en Hamann verder aan. Interessant is tevens dat hij de "rode periode" van Hitler onder de loep neemt, toen Hitler als soldaat in dienst stond van de rode radenrepubliek onder leiding van Kurt Eisner in München (Beierse revolutie). Het boek beschrijft verder Hitlers levensloop tot en met zijn verblijf in de gevangenis van Landsberg, waar hij het eerste deel van Mein Kampf schreef. Wellicht verschijnt het boek later dit jaar ook in het Nederlands.