maandag 30 september 2024

Jef François op de bus

Vanmorgen bracht ik al de folders van Jef François naar de Masspost. Vandaar uit vertrekken ze naar hun bestemming, waar ze normaal op woensdag of donderdag zullen aankomen. En dan is het wachten op intekenaars. Hopelijk wordt het een succes, en kan ik aantonen dat de Vlamingen nog in boeken geïnteresseerd zijn.

Intussen werk ik verder aan mijn Staf de Clercq. Thans ben ik bezig met het verzorgen van het illustratiemateriaal en het schrijven van de onderschriften. De twee boekdelen samen zullen meer dan honderd bladzijden illustraties bevatten. Daarna volgt het register. Eenmaal dat dit achter de rug is, komen de drukproeven eraan. Ann en ik weten onze dagen te vullen.

woensdag 18 september 2024

Operatie Zwarte Tulp 1946

Na de Tweede Wereldoorlog moesten niet alleen collaborateurs het in Nederland ontgelden. Wraakgevoelens werden er geuit tegenover alle Duitsers, zelfs tegen die mensen die er al decennialang woonden. De Nederlandse regering besloot hen allen het land uit te zetten. Op 11 september 1946 ging hiertoe Operatie Zwarte Tulp (Black Tulip) van start.

Gelukkig kwam er meteen kritiek los. In de eerste plaats van de katholieke kerk, die vond dat het beleid in strijd was met de christelijke naastenliefde. Ook de westerse geallieerden in de westelijke bezettingszones van Duitsland opperden grote bezwaren tegen het Nederlandse voornemen.

In het licht van alle onvrede werd het beleid iets bijgesteld. Duitse vrienden van Nederland en Duitsers die aan het verzet hadden deelgenomen, mochten blijven. Maar de geallieerden bleven weigeren en stelden aan de Nederlandse overheid harde voorwaarden. Een hiervan was dat Duitsers die uitgezet zouden worden een adres in Duitsland moesten hebben waar ze terecht konden.

Uiteindelijk werden 3691 Rijksduitsers uit het land gezet van de oorspronkelijk geplande 17.000. Op 26 juli 1951 werd de staat van oorlog met Duitsland beëindigd en waren Duitsers officieel geen vijanden meer van de Nederlandse staat. In elk geval was Operatie Zwarte Tulp geen daad waar de Nederlandse overheid veel eer voor kreeg.

(Bron: Historisch Nieuwsblad)

maandag 19 augustus 2024

Een onbekende 'Afrikaner' republiek of de kortstondige Republiek van Klipdrift

Na de vondst in de jaren 1860 van diamant in de Zuid-Afrikaanse regio West-Griekwaland, kwam er hoofdzakelijk vanuit Natal en de Kaap, een ware diamond rush op gang. Britse mijnwerkers spoedden zich naar de stad Kimberley, en claimden de mineraalrechten door op 30 juli 1870 de onafhankelijke Diamond Diggers Republic uit te roepen. Beter bekend onder de naam Klipdrift Republic. 

Aan het hoofd stond de kleurrijke president Stafford Parker. Hij was een tijdlang schilder een een groot paardenliefhebber. Daarom werd ook een paard als embleem in de vlag van de nieuwe republiek opgenomen. De enige bekende afbeelding van deze vlag is nog steeds te zien in het Africana Museum van Johannesburg.

President Parker was beslist een vreemde kerel. Een Brits journalist noemde hem een "swagger citizin" of een zwierige burger. Hij ging zeer ostentatief gekleed en was te herkennen aan zijn hoge witte hoed, die hij steeds droeg. Hij inde belastingen met getrokken pistool en handhaafde de wet op nogal ruwe wijze over zijn tienduizend onderdanen. Wel stond hij bekend als meesterverteller.

Een lang leven was de Klipdrift Republiek evenwel niet beschoren. Al in februari 1871, na een kleine zeven maanden dus, hielden Parker en de zijnen het voor bekeken. Zij deden dat niet vrijwillig. Het Verenigd Koninkrijk, sterk geïnteresseerd in de diamantvondsten, nam de autoriteit over het gebied in handen. Parker zelf verhuisde naar Transvaal en werd er als lid van de Volksraad (parlement) verkozen.

zondag 28 juli 2024

Pétain-postzegels in Franse kolonies


Na de Duitse verovering van Frankrijk in mei-juni 1940 werd in het zuiden van het land de zogenaamde Vichy-zone ingericht, waar maarschalk Pétain het staatshoofd van werd. De Fransen hadden het er voor het zeggen tot aan de Duitse inval van november 1942 toen geheel Frankrijk bezet werd. Aanleiding hiervan waren de geallieerde landingen, diezelfde maand, in Frans Noord-Afrika. 

Frankrijk bezat in 1940 nog een groot koloniaal imperium. Slechts enkele van deze kolonies kozen toen de zijde van generaal Charles de Gaulle, die voor de meeste Fransen nog een grote onbekende was. Trouwens een militair gerecht had tegen hem de doodstraf uitgesproken. De meeste van deze Franse kolonies bleven in de periode 1940-1942 trouw aan het Vichy-regime. In deze gebieden werden er ook postzegels met Pétain-motief uitgebracht. Hiervan tonen we u enkele voorbeelden.





donderdag 25 juli 2024

Trump, een iconische foto?

Zal deze foto van presidentskandidaat Donald Trump, onmiddellijk na de aanslag van 13 juli in het Amerikaanse Butler, ooit een iconografische betekenis krijgen?



zondag 7 juli 2024

Vakantie!

Thans neem ik veertien dagen vakantie. Neen, een reis zit er dit jaar niet in. Wel samen met Ann een paar daguitstappen ondernemen. De veertien dagen zal ik in hoofdzaak gebruiken om bij te lezen. Zo dringen boeken als een geschiedenis van de Friese uitgeverijen, een nieuw Helgolandboek en het boek over de geschiedenis van Ostpreussen unter der Zarenherrschaft, 1757-1762 (door Jörg Ulrich Stange) zich op. Daarnaast ook nog ontspanningsboeken (detectives) van Hjorth Rosenfeldt (De schuld) en Liz Nugent (De donkere kant van Sally Diamond). 

Uiteraard zal ik ook de politieke actualiteit niet uit het oog verliezen. Immers de actualiteit vult nu eenmaal onze geschiedenis voor de toekomst.

Daarna zet ik mijn verhaal over Staf de Clercq verder.

zaterdag 29 juni 2024

Theo van Gogh, een oerhollandse vrijdenker

Dezer dagen las ik de ambachtelijke biografie van Jaap Cohen over Theo van Gogh (De bolle Gogh. Querido, 686 blz.). Een monumentale en schitterende biografie. Een danig leven van een dwarsligger van het gehalte van Theo van Gogh, achterneef van de beroemde schilder, las ik nog niet. Hij nam de vrijheid van woord en geschrift tot in het extreme, ja, zelfs tot op het onbeschofte, recalcitrante en persoonlijke waar. En dat wilde wat zeggen in het Amsterdam  van de jaren tachtig en negentig van vorige eeuw. Deze outsider en relschopper kende geen heilige huisjes. Alles en iedereen moest eraan geloven. Ook de vader van de biograaf die een tijdlang burgemeester van Amsterdam was. De steeds tegendraadse Theo van Gogh schrok er niet voor terug om vertrouwelijke informatie openbaar te maken. En toch had deze treiteraar van Amsterdam ook een zachte kant. Tegenover sociaal behoeftigen stond hij, de extreme non-conformist, dag en nacht klaar, vriendschappen koesterde hij.

"De bolle Van Gogh" -op een bepaald moment woog hij 130 kg; alcohol, drugs en ongezond eten waren hiervoor verantwoordelijk- was een gevreesd columnist, een daadkrachtige cineast maar ook een geliefd interviewer. Hij bezat het talent dat door hem geïnterviewde personen hun ziel op tafel legden, hij voelde zijn gesprekspartners aan en leefde met hen mee. 

De Nederlandse staat liet hem begaan tot op het moment dat het botste met radicale moslims, die niet gediend waren met uitspraken als 'geitenneukers' en dergelijke lieftalligheden. Toen liep het verkeerd. Op een sombere ochtend begin november 2004 werd hij op klaarlichte dag in een drukke straat door een fanatieke moslim ritueel vermoord, afgeslacht. Tienduizenden Amsterdammers kwamen op straat om hun medeleven te betuigen. 's Avonds volgde er een 'lawaaiconcert'.

Eerder las ik de Hugo Claus-biografie van Mark Schaevers. In zijn jonge jaren ging hij nogal eens rebels te keer maar algauw opteerde hij voor een braaf burgerlijk bestaan. De burgerman Claus had na een tijdje slechts twee obsessies: mooie vrouwen in zijn bed krijgen en kassa, kassa. Beide heerschappen hadden enkel hun passie voor vrouwen gemeen.