Geallieerde bevrijders plunderden Nederland

De bevrijding van delen van Nederland in het najaar van 1944 ging gepaard met de nodige plunderingen en moedwillige vernielingen gepleegd door vooral Amerikaanse, en voor een minder deel door Britse en Canadese troepen. Tot nu toe werd hierover nauwelijks of niet bericht. Dankzij een eigen onderzoek van een redacteur van het dagblad Trouw  kwam thans een en ander aan het licht.
In het Nationaal Archief in Den Haag werden mappen gevonden met daarin tientallen brieven van burgers die, de een woedend van toon en de ander vol ongeloof, melding maakten dat ze na de feestelijkheden van de bevrijding hun huis leeggeroofd, bevuild en zelfs gesloopt terugvonden. Gemakshalve schoof het ministerie van Defensie de plunderingen in de schoenen van de Duitsers. "Maar hoe kan dat nou, de Duitsers waren er niet meer en bij hun vertrek was mijn huis nog ongeschonden". Later besteedden lokale historische verenigingen er mondjesmaat en in bedekte termen aandacht aan. Een systematisch onderzoek bleef tot op heden echter achterwege. Loe de Jong schreef er in zijn omvangrijke werk over de Tweede Wereldoorlog amper een enkele pagina over.
De plunderingen en vernielingen begonnen in de buurt van Venlo na de mislukking van operatie Market Garden (een ultieme poging om in een handomdraai de bruggen tot en met Arnhem in handen te krijgen). Enkele voorbeelden. In Venlo namen de Amerikanen de stalen archiefkasten uit het gemeentehuis mee. Hierbij werd de inhoud op straat gegooid en ging zo de hele gemeentelijke administratie verloren. Her en der werden door geallieerde militairen huizen leeggeroofd en vernield; "Meubels werden stukgeslagen, alle kasten opengebroken en de inhoud verspreid, bevuild, deuren en ramen opengelaten, zodat alles bloot staat aan de elementen".
Militairen hielden oefeningen in ongeschonden woningen nadat de bewoners verjaagd werden. In het gehucht Eimeren werden vijf boerderijen met grote voorraden veevoeder en tarwe gewoon voor het plezier van een troep militairen met vlammenwerpers in brand geschoten. Voordien waren de bewoners en hun dieren weggejaagd. Her en der werden brandkasten met dynamiet opgeblazen en de inhoud meegenomen.
Deze schanddaden hielden pas op toen in maart 1945 de geallieerden hun opmars over de Rijn konden verderzetten. De Nederlandse overheid stond hier machteloos tegenover en bad: "Heer bevrijdt ons van onze bevrijders".

Johan van Herreweghe

Vandaag wordt Johan van Herreweghe in Gentbrugge begraven. Gedurende een langere periode in mijn leven heb ik hem van nabij gekend. Ik leerde hem kennen in 1977 toen hij samen met de nog altijd kwieke Cyriel Moeyaert een groep van het Davidsfonds Ieper, waar ik toen lid van was, door Frans-Vlaanderen gidste. Enkele maanden later poogden we aan de Kulak een afdeling van het KVHV op te richten. Het bleef bij een poging en de afdeling kwam nooit van de grond. Eenmaal maakte ik in Cadzand, waar zijn ouders een buitenverblijf hadden, een weekeinde mee van het tijdschrift Alternatief. Johan was ook een overtuigd katholiek activist.
Later vanaf 1979 maakte ik deel uit van de Werkgroep De Nederlanden, die zich vooral op de Franse Nederlanden toelegde. Onder meer Cyriel Moeyaert, Gijs van Ryckeghem en Anton Lowyck maakten er deel van uit. Johan was de drijvende spil van onze kleine vereniging. Enkele keren per jaar werd er vergaderd. De geboren leraar die Johan was, nam telkens de leiding in handen en lette erop dat de leden niet te veel afweken van de zorgvuldig opgestelde planning. Die samenkomsten gingen telkens gepaard met een overvloedige maaltijd, eerst ten huize van aalmoezenier Lowyck en vervolgens in het grote huis van Johan en zijn echtgenote Patricia in Gentbrugge. Het jaarlijkse hoogtepunt was telkens weer een daguitstap naar een of andere verloren hoek in de Franse Nederlanden waar zich nog 'Dietse' opschriften (op kerken, grafstenen, pastoorswoningen...) bevonden. Op dergelijke reisjes werden er nogal wat foto's en dia's genomen. Het didactische ging dan telkens weer gepaard met wat culinair genot.
Op het einde van de jaren 1980 legde ik me meer en meer toe op andere aspecten uit onze geschiedenis, en gingen onze wegen uiteen. Johan zal ik me blijven herinneren als een goedlachse kerel met veel zin voor initiatief en liefde voor het Frans-Vlaamse erfgoed.
Aan Patricia en haar vier kinderen wens ik veel sterkte toe.

Karel de Rycke, oorlogsburgemeester

De afgelopen twee maanden heb ik werk gemaakt van een biografische brochure over Karel de Rycke. Als vrijwilliger kwam hij als oorlogsinvalide uit de loopgrachten van de IJzer weer naar huis. Hij werd in Vlaanderen een van de pioniers van het kweken van kippen op grote schaal. Daarnaast was hij gewestleider van het VNV en tijdens de bezetting burgemeester van het Oost-Vlaamse Asper bij Gavere. Karel de Rycke was een overtuigd volksnationalist. Hij en zijn groot gezin kregen het tijdens de repressie zwaar te verduren. Zijn bedrijf en woning werden geplunderd en voor een groot deel vernield. Een aantal foto's in de brochure spreken duidelijke taal. Zelf leefde de gewezen oorlogsburgemeester een tijdlang ondergedoken. In afwezigheid ter dood veroordeeld, kon hij naar Ierland ontsnappen. Daar probeerde De Rycke in moeilijke omstandigheden een nieuw bestaan op te bouwen. Hij overleed echter in 1950 op amper 55-jarige leeftijd.
Ik schreef deze brochure in opdracht van de familie en kon beroep doen op een rijk gevarieerd archief. Het werkje bevat een reeks tot nu toe ongepubliceerde foto's en uittreksels uit persoonlijke brieven en documenten. Van de oplage bewaar ik slechts enkele tientallen exemplaren. Het overgrote deel van de oplage ging uiteraard naar de familie.
De brochure Karel de Rycke: burgemeester en pluimveehouder verscheen als nr. 8 in mijn Altringer-reeks, en telt 56 blz. in plaats van de gebruikelijke veertig. Langs deze weg bied ik ze hier te koop aan. De prijs bedraagt 6€ + 2,50€ verzendingskosten, samen dus 8,50€. U kan een exemplaar
 bekomen door storting van het bedrag op rekeningnummer BE64 4627 2867 9152 van P.J. Verstraete, 8500 Kortrijk met vermelding "Karel de Rycke".

De onzin van het politiek correcte gedoe

Sinds enige weken gaat de Duitse Bundeswehr gebukt onder een hysterie van politiek correcte waanzin. Reden is de vermeende betrokkenheid van officier Franco A. bij extreemrechtse terreuractiviteiten. Na ettelijke weken is er nog niets bewezen. Dat weerhield echter de bij de Bundeswehr weinig geliefde minister van Defensie Ursula von der Leyen er niet van om bevel te geven om alle kazernes van herinneringen aan de voormalige Wehrmacht te zuiveren. Alles moest weg. Foto's van voormalige oorlogshelden als veldmaarschalk Rommel, generaal Dietl, vliegeras Molders... werden naar de depots overgebracht. In Hamburg werd in een kazerne ook de foto van luitenant Helmut Schmidt verwijderd. Schmidt was niet alleen bondskanselier maar ook jarenlang mede-uitgever van het weekblad Die Zeit. In haar laatste nummer (17 mei 2017) werd tegen dit ondoordacht optreden heftig geprotesteerd. Nog maar eens een voorbeeld tot wat politiek correcte hysterie kan leiden. We kunnen er niet genoeg tegen protesteren. In de 'Vlaamse'
media met zijn talrijke opinieschrijvers hoor je daar uiteraard niets over. Vandaar dat mijn stem eenzaam in de woestijn klinkt.

'Zwart' Vlaanderen

In de nieuwe programmabrochure van het NT-Gent lazen we een aankondiging dat onze wenkbrauwen deed fronsen. Het mij totaal onbekende gezelschap Action Zoo Humain bereidt een toneelstuk voor met als titel 'Amnes(t)ie'. Het, lezen we, "opent een aantal donkere pagina's van onze Belgische geschiedenisboeken: de Vlaamse collaboratie". Nog meer fronsten we onze wenkbrauwen toen we verder lazen dat de productie zou ontstaan in samenwerking met de hyper politiek correcte Gentse historici Bruno de Wever en Koen Aerts.
Over de eerste 'wetenschappelijke' historicus hoeven we verder geen uitleg te geven maar de tweede, leerling van de eerste, publiceerde begin 2014 een kritisch onthaald boek over de repressie. Het toneelstuk zal wellicht een lange hatelijke tirade en afrekening met collaborerend Vlaanderen worden, en dat meer dan zeventig jaar na afloop van de gebeurtenissen. Met wat houden die lui zich toch bezig! Vraag daarbij is of ze voor zo iets overheidssubsidies krijgen? En verrichten De Wever en Aerts hun adviesgevend werk in hun vrije uren of niet? Dat zou ik wel eens graag willen weten. Ach kom, we laten deze zaak rustig aan ons voorbij gaan, en proberen er ons niet aan te ergeren.

Eerherstel voor oorlogsburgemeester

Neen, niet bij ons beste lezer. Hier is een eerherstel voor een oorlogsburgemeester nagenoeg ondenkbaar. Maar niet zo bij onze Noorderburen. Lees daarom onderstaand bericht.
Hendrik Vlug (1897-1968) was al voor de oorlog burgemeester van de gemeente Huizen. Hij bleef gewoon aan tijdens de oorlog om te vermijden dat bij ontslag hij door een NSB'er opgevolgd zou worden. Burgemeester Vlug hielp tijdens de bezetting onder meer een aantal joden uit zijn gemeente onderduiken. Toch werd het gerucht verspreid dat hij lid van Musserts NSB was. Dat was echter voldoende om hem na de oorlog, "hoewel niet echt fout", aldus het rapport van de zuiveringscommissie, als burgemeester van Huizen te schorsen.
Hendrik Vlug bleef wel zijn burgerrechten behouden en werd niet veroordeeld. Zo kon hij in 1949 burgemeester van Leerdam worden, en kon hij zonder een enkel probleem koningin Juliana in 1951 verwelkomen. Toch bleef er in Huizen een smet aan hem kleven. Het viel journaliste Bonnie Kriek-Okkema op dat tijdens de inhuldiging van de portrettengalerij van burgemeesters in 1995 in het gemeentehuis van Huizen, deze van Vlug ontbrak. Zij trok op onderzoek uit. Om een lang verhaal kort te maken bleek uit haar onderzoek dat de toenmalige gemeentesecretaris J. Groenestein 'zijn' burgemeester niet kon uitstaan, en alles deed om hem te bezwadderen. Een daaropvolgend gerechtelijk onderzoek kwam tot de conclusie dat onderzoekster Kriek-Okkema over de hele lijn gelijk had. Vlug had helemaal niets te maken met de NSB, noch met de SS. Hij was dus helemaal niet 'fout' onder de bezetting. Wel integendeel.
In Huizen werd hij volledig in eer hersteld. Tijdens het afgelopen weekeinde werd Vlugs geschilderd portret opgenomen in de burgemeestersgalerij van Huizen (bron Trouw, 5 april 2017). Stel je voor dat bij ons oorlogsburgemeester Leo Vindevogel in eer hersteld werd, en zijn portret opgehangen zou worden in de inkomhall van het stadhuis van Ronse. Ondenkbaar? Inderdaad!

Levering 'Arnswalde'

Morgen verwacht ik de levering van mijn nieuw boek Arnswalde: zwanenzang van 'Langemarck' en 'Nederland' aan het Oostfront: februari 1945. Met dit boek van 102 blz. sluit ik voorlopig mijn reeks Vlamingen aan het Oostfront af. Misschien komt er nog een Altringer-brochure over een Oostfronter maar daarover ben ik nog aan het onderhandelen. De kwestie is om nog origineel fotomateriaal te vinden.
Daarmee zal dan ook de laatste publicatie uit mijn 'lente-aanbieding' verschenen zijn. Rond Pasen zullen alle bestelde exemplaren op hun plaats van bestemming zijn. De komende maanden zal ik het wat kalmer moeten aandoen gezien de gezondheidstoestand van mijn echtgenote. Wel zal ik wat recensies en artikels schrijven. In het najaar hoop ik dan werk te maken van een korte biografie van de Nederlandse SS-ideoloog Hans Coenraad Nachenius. Ik heb tijdens de voorbije jaren nogal wat archiefmateriaal over hem bijeen gesprokkeld.