Eric Defoort en Reimond Tollenaere

Foto Wevako

Hierbij nog een herinnering aan Eric Defoort. Op zaterdag, 19 oktober 1996 werd in Roeselare mijn boek over Reimond Tollenaere voorgesteld. Al maanden eerder had Eric toegezegd om mijn biografie aan den volke voor te stellen. Op de avond voor de voorstelling, 18 oktober dus, kreeg ik echter een telefoon van hem dat hij die voorstelling liever niet deed. Als progressief flamingant vreesde hij voor de aanwezigheid van een aantal mensen van het Vlaams Blok. Hij had schrik dat ze hem te lijf zouden gaan als hij bepaalde uitspraken over Tollenaere zou doen. Ik sprak toen meer dan een uur op hem in en verzekerde dat hem niets zou geschieden. Zo wist ik hem enigszins gerust te stellen. Uiteraard was ik ook in lichte paniek bij de gedachte om enkele uren voor de voorstelling nog een vervanger voor hem te moeten zoeken. Een bijna onmogelijke opgave. Nadien belde ik nog met mijn goede vriend Carlos van Louwe. Gezien zijn goede contacten zorgde hij ervoor dat twee rijkswachters in burger de voorstelling bijwoonden.
De voorstelling zelf verliep zonder problemen. Wel was er wat gemopper toen Defoort Tollenaere als een 'fascist' omschreef. Meer dan vierhonderd mensen woonden de voorstelling bij. Burgemeester Denijs diende extra vaten Rodenbach te laten aanrukken om eenieder te laven. Op de foto zijn Eric en mevrouw Hilda Tollenaere-Saeys in gesprek met elkaar.

Eric Defoort is niet meer

Dit weekeinde overleed historicus-bibliothecaris (later politicus) Eric Defoort. Ik bewaar heel wat persoonlijke herinneringen aan hem. Ik leerde hem kennen als student geschiedenis (1977/1978) aan de Kulak in Kortrijk toen hij er bibliothecaris was. Met hem, een onverbeterlijk kettingroker, voerde ik enkele gesprekken. Hij was op dat ogenblik bezeten door Joris van Severen over wie hij later een biografisch essay wenste te schrijven. Het is er nooit van gekomen. Van Severen had hij via Charles Maurras, over wie zijn schitterend doctoraal proefschrift handelde, leren kennen. Zijn proefschrift over de leider van de Action Française was in 1978 in boekvorm verschenen. Tevens zijn meest omvangrijke boek. Later vatte hij geen boekprojecten van langere adem meer aan. Om de twee à drie jaar diende Eric, ongedurig als hij was, een ander project om handen te hebben. Daarvoor zette hij zich dan ook ten volle in. Kenmerkend was zijn nogal barokke taalgebruik.
Nadien leerde ik hem in 1980/1981 toen hij 'huisbewaarder' van Huize Robrecht van Kassel in Komen was, beter kennen. Eric zat op dat ogenblik volop in de scheidingsprocedure van zijn eerste huwelijk en had een voorlopig onderkomen nodig. Nadien vonden J.-P. Dewijngaert en ik in zijn kamers twee volle kartons met archivalia over abbé Jean-Marie Gantois terug. Hij had toen het plan om een omvangrijke biografie over de Frans-Vlaamse voorman te schrijven. Buiten enkele artikels in het jaarboek De Franse Nederlanden en een paar Kulak-papers is ook dat opzet op sterk water geplaatst geworden. De kartons bezorgden we terug aan de Kulak. Inmiddels is het nog steeds wachten op een historische Gantois-biografie.
Later ontmoette ik nog talloze malen Eric Defoort op boekvoorstellingen, colloquia, lezingen, op de trein... Telkens voerden we een kort gesprek. Later toen hij in de politiek stapte, verslapten de contacten.
Hij was wat je noemt een francofiele flamingant die zonder meer hele passages van bepaalde Franse auteurs (zoals Pierre Drieu la Rochelle) uit het hooft kon citeren. Zonder meer een bijzondere persoonlijkheid.

Peter van Straaten overleden

Gisteravond vernam ik dat de door mij op handen gedragen tekenaar Peter van Straaten op 81-jarige leeftijd op 8 december overleed. Zijn scheurkalenders maakten al sinds een paar decennia deel uit van ons dagelijks leven. Hij was immers het meest bekend met zijn niet-actuele tekeningen van het dagelijks leven. Zijn weekagenda's, met telkens een selectie van zijn beste tekeningen, deden al jarenlang dienst voor mijn planningen. Ik bewaar ze als een kostbaar goed. In 1958 debuteerde Peter van Straaten als tekenaar van de Nederlandse krant Het Parool. Bij ons werkte hij jarenlang mee aan het mediablad Humo. Zijn heengaan laat een grote leemte na in de cartoonwereld.

Tien jaar NSB, 1931-1941

Naar aanleiding van de tiende verjaardag van de Nederlandse Nationaal Socialistische Beweging van Anton Mussert verscheen in de zomer van 1942 het voor die tijd fraai uitgegeven gedenkboek, op groot formaat, Voor volk en vaderland. Ik bezat al een exemplaar van de tweede uitgebreide druk van februari 1943 met stofomslag. Thans kon ik de hand leggen op de veel zeldzamere Oostfronteditie met stofomslag van het boekwerk. Het boekje meet 15 x 10,5 cm en werd in 1943 en 1944 aan alle Nederlandse NSB-Oostfrontvrijwilligers meegegeven. Alvast een heel leuke aanwinst voor mijn bibliotheek.
De illustraties hierbij tonen het boekje met (links) en zonder stofomslag (rechts).

Theo van Gogh krijgt biograaf

De op 2 november 2004 in Amsterdam door een moslim gruwelijk vermoorde Theo van Gogh
(°1957) heeft zijn biograaf gevonden. De Neder-landse historicus Jaap Cohen streeft er naar om in 2020 klaar te zijn met zijn biografie over de regis-seur, acteur, columnist en boven alles rebelse non-conformist die Van Gogh was. Aan de Nederlandse pers liet hij weten dat "ik dit boek graag wil maken. Omdat de familie van Theo van Gogh interessant is, er veel mooi materiaal van en over hem is en je er een goed tijdsbeeld aan kan koppelen. Van Gogh heeft veel gezichten. Hij stond bekend enerzijds als grof, en anderzijds gul. Juist de rol van de vrijheid van meningsuiting die aan het schrijven van deze biografie verbonden is, interesseert me. Dat zal ook het hoofdthema van mijn boek worden. Ik weet dat het een wespennest is, maar ik denk dat ik er op een integere manier mee kan omgaan". Biografie waarnaar we alvast uitkijken.
Hiernaast de prachtige tekening op de cover van "The Economist" van 19 november 2016.

Ian McEwan: schrijver en non-conformist

De 68-jarige Britse auteur Ian McEwan, schrijver van vijftien romans en talrijke columns, is een non-conformist in hart en nieren. Hij was een van de weinige auteurs die de verkiezing van Donald Trump steunde. Zijn motto luidt: "Pessimisme is heerlijk. Het is de blauwdruk van het intellectuele leven". Aan de zaterdagse bijlage van het NRC-Handelsblad van
5 november ll. Het Blad verklaarde hij onder meer het volgende: "Het is zorgelijk wat de EU te wachten staat en dat is toch voor een belangrijk deel de schuld van de linkse partijen. Neem bijvoorbeeld de houding die Nederland aannam in de kwestie rondom Ayaan Hirsi Ali. Ik denk dat Nederland zich daarin schandalig heeft opgesteld. Ze kwam op voor vrouwenrechten, maar haar kritiek op de islam werd door de links-liberale partijen weggezet als racisme. Dat was een politieke correctheid die typerend is voor wat er nu gebeurt. Ik weet dat de visie is verschoven, maar elke vorm van kritiek te zien als racisme, heeft averechts uitgepakt. De vrouwen voor wie Hirsi Ali opkwam, hebben niets aan die correctheid gehad, geen enkele onderdrukte vrouw trouwens. Rechtse, nationalistische partijen konden daardoor met die ideeën aan de haal. Linkse partijen hebben gewone vragen die pasten binnen de mensenrechten laten
liggen. Zolang linkse partijen bang zijn voor racisme, bewijzen ze mensenrechten geen dienst, en voeden ze de nationalistische partijen. (...) Het pessimisme over de toekomst neemt de overhand".

Boek Houston Stewart Chamberlain

Gisterochtend bracht de efficiënte Nederlandse post me de eerste exemplaren van mijn nieuw boek: Houston Stewart Chamberlain: rassenideoloog en wegbereider van het nationaalsocialisme. Het boek, uitgegeven door Aspekt, is het resultaat van meer dan twintig jaar verzamelen en lectuur. Wereldwijd is het de derde biografie die aan deze "gecultiveerde Engelse gentleman" en vriend van keizer Wilhelm II gewijd wordt. Eerder verscheen er een Engelstalige (1981) en een Duitse (2015) biografie over hem. Tot nu toe verscheen er zo goed als niets over hem in het Nederlands. Het boek was voor me een werk van langere adem. Ik ben thans benieuwd hoe het boek zal onthaald worden.
Het telt 210 blz. en een vijftigtal illustraties. Houston Stewart Chamberlain is zowel bij me als in de boekhandel verkrijgbaar. Boekhandelsprijs: 23,95 €

Joris van Severen in The Times Literary Supplement

Zopas rondde ik mijn artikel voor het Joris van Severen-jaarboek 2017 af. Mijn bijdrage handelt over de ophefmakende recensie die op 10 november 1966 in het gezaghebbende boekenblad The Times Literary Supplement verscheen. In Vlaams-nationale en Verdinaso-kringen werd toen met een beschuldigende vinger naar Mark Grammens, hoofdredacteur van De Nieuwe, gewezen. Wist men toen dat de eigenlijke schrijver van het lange stuk Oxford-professor en francofiel Richard Cobb was. Pas na diens overlijden
kwam de waarheid aan het licht. Over dat alles en nog veel meer handelt mijn artikel.
Inmiddels bezorgde mijn Kortrijkse drukker me de nieuwe Leesfolder, nr. 6 in de reeks, handelend over Ottomar Anton. Alsook mijn nieuwe Altringer-brochure (nr. 7) over de Gentse filosoof en professor Herman de Vleeschauwer. Beide publicaties worden begin volgend jaar verspreid.

Ruilbeurs Kontich

In opvolging van de Vlaamse Ruilbeurs van Nijlen vond gisteren de eerste Ruilbeurs in Kontich plaats. Edwin Truyens en zijn mensen hadden alles goed geregeld en klaargezet. De zaal was volledig bezet. Enkel de kooplustigen en verzamelaars dienen nog de weg naar Kontich te vinden. Daar waar het in de voormiddag vrij druk was, verflauwde de belangstelling na de middag wat. Wellicht zat het bijzonder mooie herfstweer hiervoor tussen. Heel wat Vlamingen gaan graag op zondag eens wandelen om achteraf een terrasje te doen. Het is inderdaad al een jarenlange traditie dat de zondagen van Nijlen en nu ook Kontich gezegend worden met mooi weer.
In elk geval was ik tevreden deze eerste Vlaamse boekenbeurs in Kontich bijgewoond te hebben. De Vlaamse Ruilbeurs is na jaren niet alleen een beurs maar ook een sociaal trefpunt om vrienden en kennissen weer eens te ontmoeten of om nieuwe contacten te leggen.

Nieuwe Encyclopedie van Friesland

Zopas ontving ik de nieuwste editie van de Nieuwe Encyclopedie van Fryslân. Een schitterende uitgave in vier kloeke boekdelen. In totaal bevatten de boeken 3000 blz., 11.000 trefwoorden en meer dan 1100 illustraties in kleur. Je kunt er letterlijk alles in vinden wat van dicht of van ver met Friesland te maken heeft. Hoofdredacteur van de hele onderneming die zeven jaar voorbereiding vergde, was Meindert Schroor. Medewerkers waren onder meer Klazien Schroor-Dijkstra, K.F. Gildemacher, Jelle Krol, G.J. de Langen, A. Buursma, Martha Kist en J. Kuiper. Kortom de uitgave is een lust voor het oog en een verrijking voor eenieder, waaronder mezelf, die zich voor de Friese regio interesseert.
A propos, wordt er tegenwoordig al eens nagedacht over een nieuwe uitgave van de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging? Binnenkort viert deze haar twintigste verjaardag.

De afgang van een prijs: over de Pil-Van Gastelprijs

Zopas werd bekend gemaakt dat de 7de Pil-Van Gastelprijs 2016 gaat naar het duo Dieter Vandenbroucke en Harry van Velthoven. Daarmee zet de afgang of de degradatie van deze 'prestigieuze' prijs zich verder door. Ooit wilde de Pil-Van Gastelprijs de hoogste en meest belangrijke prijs van de geschiedschrijving van de Vlaamse Beweging zijn. Dat is nu wel definitief voltooid verleden tijd.
Waarom? De jury van deze prijs wordt grotendeels gerekruteerd uit leden van de redactie van het tijdschrift Wetenschappelijke Tijdingen (WT), en de prijzen worden systematisch toegekend aan leden van de redactie van datzelfde tijdschrift of aan medewerkers. Ook thans is dat weer het geval. Daarenboven gaat de prijs steeds naar academici. Als buitenstaander en publicist over de Vlaamse Beweging maak je gewoon geen enkele kans om deze Pil-Van Gastelprijs in de wacht te slepen. Met andere woorden "ons kent ons" of je blijft buiten aan de deur staan. Geen mogelijkheid dat de deur voor je geopend wordt. Wijlen Carlos van Louwe zei me dat je als niet-academicus geen enkele kans hebt om ooit deze prijs te krijgen. Ik uitte toen mijn twijfels. Thans weet ik beter en dien ik postuum Carlos gelijk te geven.
Voor de eerste en laatste keer dong ik met mijn Leo Vindevogel-biografie (2013)  mee naar deze Pil-Van Gastelprijs. Over de toekenning van de prijs wordt geen uitleg verschaft of correspondentie gevoerd, aldus het reglement. Dus geen openheid. Ik uit hierbij mijn sterke twijfels over het oordeelkundig vermogen van de jury, en meen dat een aantal juryleden lijden aan vooringenomenheid. Vooringenomenheid en het "ons kent ons"-principe is de maatstaf van het WT=Pil-Van Gastel-clubje geworden. Het woord 'inteelt' is hier wel op zijn plaats. Tegenwoordig publiceert iedere jury die zichzelf ernstig neemt een zogenaamde short- en longlist. Niet aldus de jury die de "hoogstaande prijsvraag" Pil-Van Gastel uitschrijft. Ook de jury voor de 7de prijsvraag bestond, mits een paar uitzonderingen, uit de enge WT-club.
Hierboven schreef ik al dat geen enkele niet-academicus tot deze jury behoort; dat is trouwens steeds het geval. Een jury uitsluitend bestaande uit academici zal nooit ofte nimmer een prijs toekennen aan een niet-academicus. Ik had dus beter moeten weten. Akkoord de activist en Vlaamse communist Victor Brunclair had zijn verdiensten en betekenis voor de Vlaamse Beweging. Maar had iemand als Leo Vindevogel dat dan niet? Waarom valt Brunclair wel in de prijzen en Vindevogel niet? Nochtans werd mijn laatste biografie overal gunstig onthaald, behalve... in WT waar Wils in een twaalf pagina's tellende recensie het boek neersabelde.
Dat brengt me meteen naar de vorige prijzen. Waarom kreeg in 2013 Kevin Absillis de 6de Pil-Van Gastelprijs voor zijn biografie over de belgicistische francofone Angèle Manteau? Ik zoek nog altijd de juiste persoon die mij kan uitleggen welke verdiensten deze dame voor de Vlaamse Beweging had. Ah ja, Absillis maakt deel uit van het WT-clubje. Daar heb je meteen ook de reden waarom hij de prijs kreeg. Samen met Daniël Vanacker kreeg de fervente belgicist Lode Wils in 2001 de 2de Pil-Van Gastelprijs uitgereikt, en dat voor twee delen van wat uiteindelijk zijn vijfdelige roemruchte biografie over Frans van Cauwelaert zou worden. Kon de toenmalige jury dan niet wachten tot deze biografie voltooid was? Of was de druk uit Leuven te sterk? Wils behoort al decennialang tot de opstelraad van WT, en heeft er een aanzienlijke macht.
Mijns inziens getuigen de juryleden van de opeenvolgende uitreikingen van de Pil-Van Gastelprijs systematisch van een bourgeoisiementaliteit. Klasse hoort bij klasse en voor een buitenstaander geldt Eintritt verboten! Het zou eigenlijk beter zijn dat deze prijs herdoopt wordt tot de WT-prijs; dat zou alvast beter overeenkomen met de huidige realiteit.
Ben ik nu een slechte verliezer? Misschien ja, maar het kan me niets schelen. Een en ander moest mij hier van het hart. Ook ik heb het recht om mijn mening over de Pil-Van Gastel- of WT-prijs te verkondigen, en aan te klagen.

Onwetendheid

Normaal mag je van historisch geïnteresseerde publicisten en historici wel veronderstellen dat ze met enige kennis van zaken over hun onderwerp schrijven. Eilaas, eilaas hoe goedgelovig ben ik toch! In het gereputeerde en gespecialiseerde tijdschrift Historisch Nieuwsblad, verscheen van de hand van het duo Jan Auke Brink en Marline Lemke in het septembernummer een artikel over Turkije. Over de deelname van het Osmaanse of Ottomaanse Rijk aan de Eerste Wereldoorlog lezen we het volgende op p. 60: "Het Ottomaanse Rijk koos toen de kant van de asmogendheden en kwam daardoor als verliezer uit de strijd".
Hoe is het mogelijk, vraag je je dan af. Zoveel onzin! Welk onderwijs heeft dat duo genoten? De asmogendheden in 1914... Daarnaast stel je dan ook de vraag hoe goed beiden zich wel gedocumenteerd hebben voor hun werk. En zat de eindredacteur te slapen toen hij of zij dat las?

Twee proffen: Ottomar Anton en Herman de Vleeschauwer

De opmaak van mijn nieuwe Leesfolder werd zopas door Ann beëindigd; ditmaal gewijd aan professor Ottomar Anton, een van de meest getalenteerde tekenaars van het nazi-tijdperk. Zijn wel meest bekende tekening is deze met daarop SS-Obersturmführer Klemens Behler (1921-1998). Deze tekening was overal in het bezette Europa te zien op aanwervingsaffiches voor vrijwillige dienstneming bij de Waffen-SS. Een laatste maal viel dit portret te zien op de geslaagde cover van het magazine Stern van 17 augustus 2006 (op een dag na thans exact tien jaar geleden), toen de "nationale betweter en moreel geweten" van Duitsland Günter Grass bekende dat hij als vrijwilliger bij de Waffen-SS gediend had (SS-Panzerdivision 'Frundsberg'). De collectieve Duitse politiek correcte pers diende toen naar adem te happen. Ook hier te lande kreeg deze bekentenis enige aandacht.
Thans werk ik aan m'n nieuwe Altringer-brochure over de Gentse professor en filosoof Herman J. de Vleeschauwer. Thans vergeten en in bepaalde kringen verguisd.

Frau Merkel

Zonder commentaar

Paul Kruger standbeeld

Goede vrienden van mij zijn momenteel op reis in Zuid-Afrika. Vanuit Pretoria zonden ze me de hierbij afgebeelde foto van het standbeeld van Paul Kruger in het stadspark van Pretoria. 'Ome Paul' (1825-1904) was de vijfde president van de onafhankelijke Boerenrepubliek Transvaal en het meest bekende gezicht uit de Boerenoorlog tegen de Britten (1899-1902).

Wat vroeger een mooi onderhouden park was in een statige aantrekkelijke buurt, is thans verloederd tot een park vol vuilnis en zwerfafval. Bovendien is de buurt thans absoluut niet meer veilig. Als 'witmens' kom je best 's avonds na inval van de duisternis niet meer in deze omgeving. Civilisatie in Afrika of de wereld op zijn kop.

Zomerlectuur

Ik ben geen zomermens. Warme temperaturen (t.t.z. boven 22°C) zijn aan mij niet besteed. Ik ben dan immers niet in staat tot 'scheppend' werk van lange adem. Na de middag word ik dan telkens bevangen door een zekere loom- en sloomheid. Met andere woorden de maanden juli en augustus zijn allerminst mijn lievelingsmaanden. Veeleer beperk ik mij tot lezen en het schrijven van boekbesprekingen. Zo las ik deze week de levensherinneringen van de Nederlandse historicus en biograaf Cees Fasseur Dubbelspoor. Nauwelijks had hij zijn memoires afgerond of hij overleed het afgelopen voorjaar.

Zijn laatste boek is een parel om te lezen. Daarin houdt de biograaf van onder meer koningin Wilhelmina ook een sterk pleidooi voor het Nederlands als wetenschappelijke taal, en verzet hij zich tegen publicaties van historici, al of niet onder druk, in het Engels. "Het Nederlands is nu eenmaal de taal waarin ik denk, woon en mij thuis voel. Geschiedenis is niet alleen wetenschap maar ook kunst, en wel de kunst goed te schrijven. Daarin ben ik in de moedertaal meer geverseerd dan in een tweede taal als het Engels, die toch altijd minder vertrouwd blijft. Nu heden ten dage ook de geschiedeniscolleges bij voorkeur in het Engels worden gegeven en het schrijven van bachelor- en masterscripties door studenten in die taal wordt aangemoedigd, zie ik de toekomst op dit punt somber in".

Ten huize van

Samen met vriend Gui van Gorp gisteren op bezoek geweest bij uitgever Perry Pierik in Soesterberg. Altijd gezellig om met gelijkgezinden over boeken, geplande boeken en nog te schrijven boeken te spreken. Op het einde toonde Perry ons zijn bibliotheek. Hij bezit zo maar eventjes tienduizend boeken over de beide wereldoorlogen en de Koude Oorlog. Om in extase te komen!

Wijlen Christian Dutoit

Amper zestig geworden en na een lange ziekte overleed op 19 juni Christian Dutoit. Ik ontmoette hem enkele keren. In het begin van de jaren 1980 bezocht ik hem samen met Kris Barrezeele (ook al veel te jong overleden) in Brussel. Hij wilde toen bij uitgeverij De Nederlanden een biografisch essay over Jef van Extergem, een van zijn stokpaardjes, uitgeven. Het werd een gezellige middag in een Brussels eetcafé. Op het einde van het urenlange onderhoud stond niets de publicatie van het boek in de weg. Toch verscheen het even later bij de uitgeverij van Walter Soethoudt.
Een laatste ontmoeting met Christian Dutoit had ik samen met Luc van den Weygaert in de beginjaren van het tijdschrift Meervoud. We spraken toen lang over zijn geliefd Baskenland waarover hij heel wat publiceerde, onder meer een boekje in de reeks Actueel van Mark Grammens. De non-conformist die Christian was, had toen graag gezien dat ik aan zijn tijdschrift meewerkte. Door allerhande omstandigheden is hiervan echter nooit iets in huis gekomen. Ik hoop dat Meervoud zal blijven verschijnen.

Stand van zaken

Begin deze week kon ik met enig gejuich een punt zetten achter de biografie over Houston Stewart Chamberlain, die komende herfst bij uitgeverij Aspekt zal verschijnen. Alvast een reden om een goede fles te kraken. Ann is thans bezig met de opmaak van het personenregister.
Zelf ben ik dezer dagen bezig met het ordenen en inventariseren van al mijn Curiosa-materiaal dat ik tot op heden verzamelde. Het is toch al een respectabele stapel geworden. In eerste instantie voorzie ik twintig delen van telkens een honderdtal bladzijden. Jaarlijks zullen er een of twee delen verschijnen, naargelang mijn andere werkzaamheden. Het eerste deel voorzie ik voor 2019, het jaar dat ik eindelijk met pensioen zal kunnen gaan.

Hoe Adolf Hitler een nazi werd

In 2010 publiceerde de Duitse historicus Thomas Weber een veel geprezen boek over Adolf Hitler als soldaat tijdens de Eerste Wereldoorlog. Als een vervolg hierop verscheen zopas Wie Adolf Hitler zum Nazi wurde: vom unpolitischen Soldaten zum Autor van "Mein Kampf".
Velen zijn er thans nog van overtuigd dat de toekomstige Führer al voor de Eerste Wereldoorlog een fervente jodenhater en een overtuigd rechts-radicaal iemand was. Historici als Anton Joachimsthaler en Brigitte Hamann die grondig bronnenonderzoek deden,
toonden echter al decennia her duidelijk aan dat dit beeld gewoon weg niet klopt. Toen Hitler in Wenen verbleef, was hij helemaal nog geen antisemiet. Zelfs niet op het einde van de Grote Wereldbrand. Zijn radicalisering vond ergens plaats tussen de wapenstilstand van 11 november 1918 en de ondertekening van het verdrag van Versailles in juni 1919.
In zijn vlot leesbare boek vult Weber de gegevens van Joachimsthaler en Hamann verder aan. Interessant is tevens dat hij de "rode periode" van Hitler onder de loep neemt, toen Hitler als soldaat in dienst stond van de rode radenrepubliek onder leiding van Kurt Eisner in München (Beierse revolutie). Het boek beschrijft verder Hitlers levensloop tot en met zijn verblijf in de gevangenis van Landsberg, waar hij het eerste deel van Mein Kampf schreef. Wellicht verschijnt het boek later dit jaar ook in het Nederlands.

Victor Leemans in 'Trends'

In het financieel-economisch weekblad Trends van 2 juni publiceerde Alain Mouton een recensie van mijn brochure over Victor Leemans. Terecht noemt hij hem een "zo goed als vergeten figuur uit de Belgische politieke en economische geschiedenis", en komt tot het besluit dat "Verstraete levert met zijn beknopte studie een aanzet voor een diepgravende biografie van Leemans".

Uitstap naar de Westhoek

Vandaag deden we een kleine uitstap naar de Westhoek; dat in het kader van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog.

In Passendale bezochten we bij helder weer de Britse begraafplaats Tyn Cot. Vanop de heuvelrug hadden we een weids uitzicht over de streek rond Ieper. Van daaruit trokken Britten, Canadezen en Nieuw-Zeelanders in de zomer van 1917 ten aanval tegen de Duitse troepen die de heuvelkam beheersten. Zij moeten al van ver de Britse, elkaar opeenvolgende, infanteriegolven hebben zien aankomen. Bovendien was het een barslechte zomer. Duizenden aanvallers bleven steken in de modder en werden door de Duitsers als eendjes op een kermis afgeschoten. Honderden anderen verdronken dan weer in de modderpoelen. Een van de vele slachtingen van deze onzinnige oorlog.
In Mesen brachten we een kort bezoekje aan het nieuwe mooie monument dat het kerstbestand van 1914 symboliseert (zie bijgaande foto). Tot slot bezochten we in Poperinge het Talbot House. Dat viel een beetje tegen omdat de lift defect was en Ann in haar rolstoel niet mee kon naar boven. Als compensatie kreeg ze in de tuin gratis een kop koffie geserveerd.

Kaalscheren

Na het einde van de bezetting in mei 1945 werden in Nederland duizenden meisjes en vrouwen kaalgeschoren wegens omgang met de Duitse vijand. In tegenstelling tot bij ons verschenen er bij onze Noorderburen al enkele boeken over het onderwerp. Thans is er ook een tentoonstelling. Onder de titel "Geknipt voor de vijand: moffenmeiden door de ogen van omstanders" vindt er tot 21 augustus een tentoonstelling plaats in het Volksbuurtmuseum in Utrecht. Een aantal schrijnende foto's maken deel uit van deze unieke tentoonstelling.
Meer informatie bij rondleiding@gekniptvoordevijand.nl. De complete getuigenverslagen vindt u verzameld op www.gekniptvoordevijand.nl Bij ons zou een dergelijke tentoonstelling voorlopig nog ondenkbaar zijn.

Verzending laatste deel Cahiers Staf de Clercq

Zopas verscheen bij de Franse uitgeverij Pardès in de reeks Qui suis-je? van de hand van Francis Bergeron een beknopte biografie over Léon Degrelle. Bij mijn weten is dat de eerste biografie over de Rex-leider en Ridderkruisdrager sinds mijn eigen Degrelle-biografie in 2011 verscheen. Pardès publiceert bij voorkeur over non conformistische figuren.
Vanmorgen haalden we in Oostende deel tien van de Cahiers Staf de Clercq op. Uitzonderlijk telt het boek 120 blz.Voor mij is daarmee een taak volbracht. Dit weekeinde staat dan ook volop in het teken van het verzendingsklaar maken van de bestelde exemplaren.

Otto Skorzeny Mossad-agent?

De gewezen Duitse commandoleider SS-Obersturmbannführer en ridderkruisdrager Otto Skorzeny zou een medewerker geweest zijn van de Israëlische geheime dienst Mossad. Volgens de meestal welingelichte krant Haaretz zou hij in haar opdracht in 1962 de Duitse raketspecialist Heinz Krug in München vermoord hebben. Deze werkte immers in opdracht van de Egyptische dictator Nasser, een gezworen vijand van de Israëlische staat.
Skorzeny, bekend geworden als de bevrijder van Mussolini in september 1943, stond wereldbekend als een specialist van geheime acties en had geen holocaustbloed aan zijn handen. Bovendien kende hij het gaan en doen van heel wat prominente nazi's. In de jaren 1950 en 1960 was hij van nabij betrokken bij het ondoorzichtige spel van spionage, contraspionage, dubbelspel en verraad dat het naoorlogse Europa in zijn greep hield. Skorzeny ging maar al te graag in op het verzoek van de Mossad. Hij zat immers steeds om geld verlegen.
Andere bronnen twijfelen over de correctheid van de informatie in de prominente Israëlische krant. De Britse historicus Guy Walters meent dat Skorzeny met zijn enorme gestalte van twee meter en zijn opvallend duellitteken op zijn linkerwang toch moeilijk onopvallend een moord kon uitvoeren. Eenieder kende hem en wist dat hij onder meer voor de Amerikanen werkte. Iemand als Krug had onmiddellijk onraad geroken, aldus Walters. De archieven van de Mossad zijn niet raadpleegbaar. Het raadsel zal dus nog enige tijd onopgelost blijven. Het vraagteken in de titel mag vooralsnog blijven staan.

Jan Böhmermann, Duits satiricus

Op 31 maart ll. droeg Jan Böhmermann tijdens zijn satirische show Neo Magazin Royale op de Duitse zender ZDF een gedicht voor. Hierin noemde hij de Turkse president-dictator Erdogan een 'geitenneuker', iemand die graag naar 'Kinderpornos' keek en een personage dat "graag meisjes slaat". Zelf ben ik een groot voorstander van de absolute vrijheid van meningsuiting maar vond toch wel dat de 35-jarige Böhmermann op de grens verkeerde van satire en welvoeglijkheid.
Als gevolg hiervan riep Erdogan de Duitse ambassadeur op het matje en gaf hem een reprimande. Verder eiste hij dat het gedicht niet meer in de Duitse media aan bod kwam. Resultaat was dat het omgekeerde bereikt werd. Enkel liet het ZDF het gedicht van haar webstek verwijderen. Na hevige protesten werd het na 24 uur weer geplaatst.
Op 6 april werd bekend dat de openbare aanklager van Mainz -de stad waar het ZDF haar thuisbasis heeft- klacht had neergelegd omwille van paragraaf 103 van het strafwetboek. Deze paragraaf dateert van omstreeks 1906 en werd het laatst gebruikt door president Friedrich Ebert in het begin van de jaren 1920 tijdens de republiek van Weimar. Op 10 april schreef een Duitse krant dat de Turkse regering strafvervolging eiste van Böhmermann. De dag erop stelde Erdogan zich burgerlijke partij en beriep zich op die paragraaf. De satiricus dook onder en 'geniet' momenteel politiebescherming. De Turkse geheime dienst bezit immers in Duitsland een uitgebreid netwerk.
Na een hevig dispuut binnen de Bondsregering ging Merkel in op de eis van Erdogan en gaf ze haar toestemming voor een rechtsvervolging van Böhmermann. Merkel die de hielen van Erdogan aflikt, heeft hem immers broodnodig wil haar vluchtelingenbeleid een kans op slagen hebben. Daarvoor is ze zelfs bereid om in eigen land de
meningsvrijheid aan banden te leggen. Ze wordt sinds het afgelopen weekeinde dan ook terecht en fors door het gros van de media aangevallen. Zelf de Deense regering heeft nooit gezwicht voor de moslimeisen ten tijde van de mohammedcartoons. Met mensen als Merkel is Europa gedoemd te verdwijnen. Waarden en normen zijn voor deze machtsgeile dochter van een dominee van geen tel.

Bezoek Bosch-tentoonstelling

Ann en ik zijn juist enkele uren weer thuis nadat we gisteren in 's-Hertogenbosch de overzichtstentoonstelling van het werk van Jheronimus Bosch bezocht hebben. Effenaf schitterend en zo gedetailleerd. De begeleidende filmpjes tonen de vele details die je op de eigenlijke schilderijen nauwelijks met het blote oog kunt zien. Bosch wilde met zijn schilderijen en tekeningen vooral het boosaardige, het kwade in de mens uitbeelden. Op zijn schilderijen krioelt het dan ook van duivels, monsters, hellevegen, vervloekten, saters en ander hellegebroed. Met hem daal je af naar de kelderverdiepingen van het menselijke brein. In zijn tijd moet zijn werk al volop gewaardeerd zijn, gezien de vele opdrachten die hij kreeg.
Nu we hebben er werkelijk van genoten. Ann had het iets moeilijker omdat zij alles vanuit haar rolstoel diende te bekijken. Zowat de hele binnenstad van deze Noord-Brabantse stad staat thans in het teken van Bosch. De vele nieuwe terrassen en de diverse talen die we hoorden spreken, duiden op het succes van deze tentoonstelling. Ondanks de grote drukte binnen in het museum verliep alles bijzonder vlot. Ook de vriendelijkheid van het personeel viel ons op. We zijn blij dat we de tentoonstelling zagen.

Nieuw boek geleverd

Vrijdag bracht een postman van DHL me enkele kartons met daarin mijn nieuw boek Overbodig front: Koerland, 1944/1945 (= mijn 53ste boek). Altijd blij dat alles goed verlopen is. Het boek verscheen bij uitgeverij Aspekt in Nederland maar is ook bij mij verkrijgbaar.
Eerder deze voormiddag brachten Ann en ik een kleine duizend folderzendingen naar de Masspost hier in Kortrijk. Daarin folders van mijn nieuwe brochure over Victor Leemans en het Koerland-boek, alsook een folder van het drukklare laatste deel van de Cahiers Staf de Clercq. Nu maar hopen dat we met deze nieuwe projecten uit de kosten zullen komen. Het beloven weer eens spannende dagen te zullen worden.

Spreekbeurt in Schoten

Gisteravond sprak ik in Schoten voor de Marnixring afdeling Voorkempen Pater Stracke. Ik kwam er in contact met enkele mensen die sterk in de geschiedenis van Vlaanderen geïnteresseerd waren. Een veertigtal leden van de ring namen aan de activiteit deel. Na de gebruikelijke maaltijd hield ik een uiteenzetting over het onderwerp "Mijn boeken en ik". In de mij toegemeten tijd had ik het over mijn ervaringen met uitgevers en hoe ik ertoe kwam om boeken en brochures in eigen beheer uit te geven. Verder vertelde ik het gezelschap over mijn archivalische zoektochten en de mensen over wie ik geschreven had.
Tevens had ik een kleine boekenstand voorzien. De verkoop achteraf viel goed mee en tevreden spoorde ik weer huiswaarts. Om kwart na middernacht was ik thuis.

De boekencollectie van Aloïs Goossens

Gistermiddag woonde ik in het ADVN in Antwerpen een uitermate interessante lezing bij gegeven door Frank Seberechts. Hij handelde over De verdwenen boekenkast van Aloïs Goossens. De spreekbeurt kon alvast op heel wat belangstelling rekenen. Jaren geleden hield Luc Pauwels aan de hand van de weergevonden inventaris een gelijkaardige lezing over de bibliotheek van Joris van Severen, die echter grotendeels behouden bleef.
Op 13 mei 1940 werd de bibliotheek, aldus Frank Seberechts, van de rechts-radicale Vlaams-nationalist Aloïs Goossens door het Antwerpse parket in beslag genomen. In totaal verdwenen 299 boeken en tijdschrift nummers. Ze werden nooit meer teruggevonden. In de herfst van 1940 diende Goossens een schadeclaim in. Hiertoe had hij, wellicht aan de hand van bewaard gebleven steekkaarten, een gedetailleerde boekenlijst opgesteld. Aan de hand hiervan kunnen we zonder meer Goossens als een Vlaamse nationaalsocialist bestempelen.
Gedurende twee jaar (1935/1936) was hij lid van het Verdinaso en was hij een tijdlang propagandaleider van de Antwerpse afdeling. Na zijn vertrek engageerde hij zich bij de Vlaamsche Arbeiderspartij en richtte hij samen met Wuyts (?) De Vrienden van het Nieuwe Duitschland op, dat een twintigtal leden kende. Zelf werd hij hoofdredacteur van het blad De Nationaal-Socialist. Meer dan een nummer verscheen er echter niet. Later werd Goossens nog actief bij de Nationaal Socialistische Vlaamsche Arbeiderspartij. In 1941stopte hij plots met ieder verder engagement. Wellicht op bevel van hogerhand. Goossens was immers een notoir homoseksueel en kwam er ook voor uit. Dat kon toen niet. Voor hem een geluk. Tijdens zijn proces in 1947 voor de Antwerpse krijgsraad werd hij slechts tot twee jaar gevangenis veroordeeld, waarna hij nog twee jaar onder politietoezicht stond. Over zijn verdere lotgevallen, vond historicus Seberechts vooralsnog geen sporen. Ook een overlijdensdatum ontbreekt.
De boekenkast van Goossens bevat zes grote rubrieken: Vlaamse Beweging en Europa, Duitsland en het nationaalsocialisme, Duitse en Germaanse ideologie, Italiaans fascisme, Joden, christenen en vrijmetselaars en tenslotte communisme. Het ligt in de bedoeling dat Seberechts zijn materiaal verder uitwerkt en tegen het einde van het jaar in boekvorm uitbrengt. Ik ben blij dat ik er bij was.

Nieuwsjes

In het laatste nummer (nr. 224) van het tijdschrift Kort Manifest wijdde Kevin Moonen een mooie bespreking aan mijn boek Jugendbataillon Langemarck. Altijd aangenaam. Zopas zette ik een punt achter hoofdstuk IV (gewijd aan Richard Wagner) van mijn Houston Stewart Chamberlain-biografie in wording. Het volgende vijfde hoofdstuk zal geheel gewijd zijn aan zijn succesrijke Grundlagen des 19. Jahrhunderts.
Tevens legden Ann en ik de laatste hand aan deel tien van de Cahiers Staf de Clercq dat volledig gevuld is door twee langere bijdragen van de hand van de historici Gui van Gorp en Kristof Papin. Rond 20 maart worden hiervoor de intekenfolders verzonden. Het boek zelf zal op 2 mei verschijnen en zal meer bladzijden tellen dan gewoonlijk. Voor mij zal het het einde van een tijdperk betekenen. Inmiddels is mijn boek over Koerland 1944/1945 ter perse en zal het tijdens de eerste maartse dagen verschijnen.

Nieuw decennium

Afgelopen week ben ik begonnen met het schrijven van mijn biografie over Houston Stewart Chamberlain. Momenteel ben ik met het tweede hoofdstuk bezig. Daarnaast verbeterde ik drukproeven van mijn boek over Koerland 1945 en het laatste deel van de Cahiers Staf de Clercq. 's Avonds lees ik meestal. Tijdens de afgelopen weken las ik onder meer King Albert's Heroes en de Keulen-bundel (over de Oudejaarsnacht 2015 naar 2016), samengesteld door Perry Pierik. Thans ben ik de biografie van Joachim Peiper aan het lezen.
Intussen ben ik ook overgaan naar een nieuw decennium... en zet ik mijn dieet verder...

Nieuw: brochure over Victor Leemans

Vanmorgen zijn we mijn nieuwe brochure bij de drukker gaan afhalen. Als nummer zes in de Altringerreeks is nu een korte biografie met enkele nieuwe gegevens over Victor Leemans verschenen. Tijdens het interbellum was hij een van de meest toonaangevende Vlaams-nationale intellectuelen. Leemans was onder meer hoofdredacteur van het weekblad Jong Dietschland (1926-1933) waaraan ook onder meer Odiel Spruytte, Leo Dumoulin, Cyriel Verschaeve en Ernest van der Hallen meewerkten. Na de opgelopen trauma's van de repressie engageerde Leemans zich in de CVP waardoor hij binnen de Vlaamse Beweging een omstreden figuur werd.
In afwachting van een grote historische biografie van Victor Leemans -waarachter ik toch een groot vraagteken moet plaatsen- is er thans deze beknopte en geïllustreerde levensbeschrijving. Eind februari, begin maart zend ik hierover een folder of flyer, zoals men tegenwoordig zegt, rond.

Steven Barends, vertaler van "Mein Kamf"

Op de valreep van Oud naar Nieuw ontving ik het twaalfde deel van Bulletin Tweede Wereldoorlog (uitgeverij Aspekt). Hierin staat mijn biografisch opstel (p. 212-236) over Steven Barends (1915-2008). Hij is vooral bekend als de vertaler van Mein Kampf in het Nederlands (1939). Daarnaast schreef hij vooral gedichten en een reeks reportages. Tijdens de bezetting was Barends een tijdlang SS-Kriegsberichter en opereerde onder meer in ex-Joegoslavië.
Daarnaast verscheen in het Bulletin van mijn hand ook nog een recensie van een lijvig boek over de geschiedenis van de 1. Gebirgsdivision.