Boekenbeurs Ieper

Foto Filip Duynslager

Gisteren vond in de Oude Vleeshalle van Ieper de jaarlijkse boekenbeurs plaats. In de voormiddag was het opvallend rustig. Er waren doorgaans meer standhouders dan bezoekers aanwezig. Potentiële beursbezoekers gingen wellicht, dankzij het mooie weer, liever gaan wandelen of joggen. Ik kan ze moeilijk ongelijk geven maar waarom niet het ene met het andere verbonden? Na de middag waren er dan weliswaar meer bezoekers maar voor het grootste deel betrof het hier 'toeristen' of sympathisanten van de inrichters. Deze mensen deden hun ronde maar kochten doorgaans geen boeken of andere schrijfsels. Hoogstens laafden ze hun dorst.

De verkoop aan mijn stand was dan ook navenant. Het was huilen met de pet op. Ik zal voortaan mijn kat naar de beurs in de Kattenstad sturen.

Nieuwsbrief biografie Staf de Clercq, aflevering 2

Met de eerste drukproef in handen (foto Karl Drabbe)

De biografie die ik over Staf de Clercq schreef is klaar. Een eerste drukproef is nagekeken en vanmiddag krijg ik de tweede drukproef in handen. Ook de 112 blz. buitentekstillustraties, verdeeld over zeven katernen van telkens 16 blz. en met Romeinse cijfers genummerd, zijn op punt gesteld.

Nu moet nog het register samengesteld worden, wat toch wel enige tijd zal vergen. Inmiddels vond ik dankzij de inzet van een goede vriend, een nieuwe drukker. Dat was ook niet bepaald een sinecure gezien de alsmaar stijgende papierprijs. Het ligt in mijn bedoeling om de biografie in twee mooi verzorgde boekdelen en aan een voor eenieder betaalbare prijs aan te bieden. De biografie zal in totaal circa 1600 pagina's tellen. 

Een belangrijk werk ligt nog op me te wachten, nl. de opmaak van de folder. Voor het eerst in mijn schrijversloopbaan voorzie ik in een folder op A4-formaat. Deze folder zal een hebbedingetje worden.

Het groeit en bloeit zoals we hier zeggen.

Henry Ford

Nu het populisme duidelijk aan de winnende hand is, neemt in de Verenigde Staten de belangstelling voor de, in vergetelheid geraakte, autobouwer Henry Ford (1863-1947) weer toe. Wie was hij? Hieronder een korte voorstelling.

Henry Ford was afkomstig uit het conservatieve platteland van Michigan en ontwikkelde een nieuw soort motor voor automobielen. Hij brak door als industrieel en produceerde in 1918 de helft van alle auto's in de VS. Zijn Model T werd een wereldwijd succes. Op sociaal vlak was hij heel ondernemend die goed voor zijn werknemers zorgde. Vervolgens kocht Ford een eigen krant The Dearborn Independent die een rechts-conservatieve lijn volgde. Hij liet daarnaast ook De Protocollen van de Wijzen van Zion in het Engels uitgeven. Ford bezat immers ook een eigen uitgeverij. In Duitsland vond hij een enorme weerklank. Adolf Hitler was zeer te spreken over hem en vermeldde zijn naam en sociaal beleid in Mein Kampf. Fords in het Duits vertaalde boek Der internationale Jude (1920) groeide er uit tot een megabestseller. In 1940 verscheen de 31ste druk. In 1938 kreeg hij de hoog aangeschreven Orde van Verdienste van de Duitse Adelaar.

Henry Ford bleef in en buiten de VS populair tot aan zijn overlijden. President Wilson schakelde hem nog in om zijn campagne voor de Volkenbond te ondersteunen. Een groot deel van zijn familie zag dat met lede ogen aan. Het was zijn eigen familie die van mening was dat hij (na een reeks beroertes) in toenemende mate labiel en ontoerekeningsvatbaar was geworden. Zij schoven hem via hun aandelen aan de kant en maakten komaf met zijn invloed. Na 1945 lieten ze hem filmbeelden uit de concentratiekampen zien. Hiermee wilden ze de oude Ford confronteren met de gevolgen van zijn ideologie. Naar verluidt bezorgde het zien van de beelden hem een hartinfarct, waarna hij in 1947 overleed.

Heinrich von Treitschkestrasse in Berlijn verboden

Zopas heeft het linkse stadsbestuur, met steun van de christendemocraten (CDU), van Berlijn beslist dat de Heinrich von Treitschkestrasse in het stadsdistrict van Steglitz afgeschaft wordt. Opvallend hierbij is dat de CDU zich jarenlang verzette tegen de naamsverandering. Voortaan zal de straat de naam dragen van Betty Katz. Zij was een joodse lerares uit Steglitz die zich specialiseerde in het onderwijzen van blinden en doofstommen, en overleed in 1944 in een concentratiekamp.

Heinrich von Treitschke (1834-1896) behoorde in de 19de eeuw tot een van de meest beroemde en getalenteerde Duitse historici en professoren. Hij is onder meer de schrijver van het vijfdelige standaardwerk Deutsche Geschichte. Als historicus en publicist engageerde Treitschke zich ook op politiek terrein en ijverde voor een doorgedreven Duits nationalisme. De geschiedschrijving moest volgens hem ten dienste staan van een politiek idee. In zijn geval was dat de Pruisische staatsidee. Daarnaast gold hij ook als een antisemiet. Hij is vooral de auteur van die ene zin die hem nu de das heeft omgedaan: "Die Juden sinds unser Unglück". Bijna honderddertig jaar na zijn dood zorgde die uitspraak vandaag voor het letterlijk verdwijnen van Treitschke uit het Duitse straatbeeld. Overigens bevonden er zich heel wat joden in zijn vriendenkring. Zijn uitspraak gold vooral de toenemende inwijking van de zogenaamde 'Ostjuden' uit het toenmalige tsaristische Rusland, waar ze vervolgd werden. Andere antisemieten zoals Karl Marx en Friedrich Engels verdwijnen in Duitsland vooralsnog niet uit het straatbeeld.

Letterlectuur

Sinds de eerste dag van het nieuwe jaar ben ik begonnen aan de lectuur van de eerste drukproef van wat later dit jaar mijn biografie van Staf de Clercq zal worden. Het is letterlectuur dat wil zeggen niet zo maar lezen maar letterlijk letter per letter overlopen. Dat is zowat de enige controle die een zekere graad aan garantie biedt. Inmiddels werkt echtgenote Ann aan de vormgeving van de illustraties.

Deze eerste drukproef telt in totaal 1398 pagina's + 112 pagina's met illustraties. Het register moet nog volgen. Meer dan veertig pagina's tekst per dag proeflezen, doe ik niet. Anders word je er tureluurs van. Tegen midden februari moet deze eerste proef klaar zijn. Daarna volgt de zoektocht naar een drukker die dergelijk werk aan kan. Tussendoor ontwerp ik zes nieuwe bladwijzers die dienstig moeten zijn om in de nabije toekomst nieuwe projecten te ondersteunen. 's Avonds lees ik en schrijf ik nu en dan een recensie. TV-kijken beperk ik tot twee à drie uur per week. Wel is er mijn dagelijkse wandeling.