Pétain-postzegels in Franse kolonies

Na de Duitse verovering van Frankrijk in mei-juni 1940 werd in het zuiden van het land de zogenaamde Vichy-zone ingericht, waar maarschalk Pétain het staatshoofd van werd. De Fransen hadden het er voor het zeggen tot aan de Duitse inval van november 1942 toen geheel Frankrijk bezet werd. Aanleiding hiervan waren de geallieerde landingen, diezelfde maand, in Frans Noord-Afrika. 

Frankrijk bezat in 1940 nog een groot koloniaal imperium. Slechts enkele van deze kolonies kozen toen de zijde van generaal Charles de Gaulle, die voor de meeste Fransen nog een grote onbekende was. Trouwens een militair gerecht had tegen hem de doodstraf uitgesproken. De meeste van deze Franse kolonies bleven in de periode 1940-1942 trouw aan het Vichy-regime. In deze gebieden werden er ook postzegels met Pétain-motief uitgebracht. Hiervan tonen we u enkele voorbeelden.

Een visser van de Noord-Friese eilanden

 Rassenkunde was vanaf de tweede helft van de 19de eeuw in Duitsland een druk beoefende wetenschap. Zeker in Hitler-Duitsland. Voor een lekenpubliek verscheen omstreeks 1934 de reeks Die Völker Europas. Ein Beitrag zur Rassenkunde. Een onderafdeling van die reeks was de subreeks Germanische Völker, waarvan serie 23 gewijd was aan Deutschland IV (Nordseegebiet). Uit deze laatste reeks publiceren we hier een afbeelding van een visser van de (Duitse) Noord-Friese eilanden. De chromo's waren verkrijgbaar in iedere tabakswinkel waar ze gratis aangeboden werden bij de aankoop van rookwaren. In totaal telden de diverse reeksen zo'n vijfhonderd chromo's. Vooral kinderen waren er tuk op. Tevens waren er verzamelalbums verkrijgbaar. Deze konden tegen een lage prijs aangekocht worden. Er bestonden ook reeksen over uniformen, Duitse geschiedenis, luchtvaart... Tevens bestonden er ook sigarenbandjes van dergelijke reeksen maar de oplage ervan was beduidend geringer.

Armand Panis

 Een goede vriend bezorgde me onlangs een mooi exemplaar van het boek van de Zweedse schrijfster en Nobelprijswinnares (1909) Selma Lagerlöf (1858-1940), Niels Holgersson's wonderbare reis, dat oorspronkelijk in 1906/1907 in twee volumes verscheen. De eerste Nederlandse druk verscheen in 1911 en werd uit het Zweeds vertaald door Margaretha Meijboom. De avonturen van de jonge ganzenhoeder werden een wereldwijde besteller en worden nog steeds gelezen en gedrukt.

Wat mijn exemplaar (6de druk) zo bijzonder maakt is dat de omslagtekening en de tekeningen binnenin van de hand zijn van Armand Panis. Ik ben er dan ook heel blij mee. Het boek verscheen in 1944 bij uitgeverij Die Keure in Antwerpen. Waarschijnlijk nog tijdens de bezetting vermits hij bij de tekeningen zijn volle naam plaatste. Tijdens de repressiejaren werd Panis door een publicatieverbod (artikel 123sexies van het Belgisch strafwetboek) getroffen, en diende hij jarenlang anoniem of onder schuilnaam te tekenen en te publiceren.

In 2007 publiceerde ik mijn album Armand Panis: karikaturist en tekenaar. Hiervan zijn nog exemplaren beschikbaar. Prijs 20 euro.

Vlaamse boekenbeurs in Baasrode

 Gisteren vond er na de coronaperiode weer voor het eerst een Vlaamse boekenbeurs in Baasrode bij Dendermonde plaats. Deze werd ingericht door het Vlaams Historisch Archief. Ondanks de woestijnhitte kwamen er een aantal geïnteresseerde boekenvrienden opdagen, die heel wat kochten. Zelf mag ik gewagen van een succesvolle verkoop. Toppers waren mijn Dwarsliggers en Reimond Tollenaere: vader van het Vlaams Legioen. 

Zeldzame dichtbundel van Steven Barends gekocht

 Groot was mijn vreugde toen ik onlangs antiquarisch de hand kon leggen op een quasi onvindbare dichtbundel van de 'foute' Steven Barends, die in Nederland een eminent collaborateur, journalist, auteur en vertaler (onder meer van Mein Kampf in het Nederlands) was. Immers van Hart, mijn hart uit 1944 zijn er maar enkele exemplaren overgebleven. In het najaar van 1944 werd het grootste deel van de oplage naar Duitsland gebracht waar de voorraad verloren ging. Ik zocht al jaren naar een exemplaar van de bundel die bij De Amsterdamsche Keurkamer verscheen
.

Thans zoek ik nog naar zijn tweede dichtbundel Bitter brood die in de reeks Voorteekens verscheen. Ik liet me zeggen dat deze bundel nog moeilijker om vinden is. Een biografisch opstel van Steven Barends werd opgenomen in mijn nieuwste boek Dwarsliggers. 

Duitse ansichtkaart Nieuport - Nieuwpoort

Onlangs kon ik de hand leggen op een Duitse ansichtkaart getekend door 'Fischer'. Meer uitleg over de tekenaar verschaft de prentkaart niet. Ze is door de Feldpost afgestempeld op 30 oktober 1940 en verzonden door een soldaat naar zijn "Liebe Eltern".
Intrigerend is wel dat de kaart een Duitse infanterist met een schild voorstelt waarmee hij zich beschermt tegen een aanrollende zeegolf. Meer: onderaan staat duidelijk 'Nieuport' geschreven en linksboven staat het monument van koning Albert I in Nieuwpoort afgebeeld. Het is de eerste maal dat ik deze ansichtkaart zag, en ook de reden waarom ik ze kocht.
Hamvraag is nu of er meer van dergelijke kaarten tijdens de bezetting 1940-1944 verschenen die gewijd werden aan Vlaamse steden?

Bladwijzers Karstjäger

Ter gelegenheid van het verschijnen (binnenkort) van mijn tiende boek bij uitgeverij Aspekt bezorgde uitgever Perry Pierik me een setje van vier verschillende bladwijzers met illustraties, die verband houden met het betreffende feestboek Karstjäger. Het was voor me alvast een aangename verrassing.
Eenieder die het boek aankoopt zal twee van deze bladwijzers cadeau krijgen. Bij de aankoop van een ander boek ontvangt hij of zij een bladwijzer naar keuze, en dat zolang de voorraad reikt.

Hergé: reeks "Série neige" of sneeuwkaarten van Kuifje

In mijn vorig blogstukje vertelde ik al over mijn ontmoeting met Jan Viaene. Dankzij hem leerde ik de Kuifje-ansichtkaartenreeks van Hergé kennen, die verschenen onder de noemer "Série neige" of sneeuwkaarten.
Deze reeks verscheen tijdens de eindejaarsperiode van 1942/1943. Er werden 25 verschillende motieven met Kuifje en Bobby erop, alsook andere Kuifje-figuren, verspreid. De meeste met Franstalige kerst- en nieuwjaarswensen, een gering aantal ook met Nederlandstalige onderschriften. Enkele werden de wereld in gestuurd met Duitstalige wensen. Deze zijn dan ook bijzonder zeldzaam. Sowieso zijn kaarten uit deze serie uiterst zeldzaam. De gemiddelde prijs van een enkele kaart bedraagt dan ook zo'n 250 euro. Ik probeer er nu enkele te verzamelen om een artikel erover in mijn toekomstige boekenreeks Curiosa te kunnen schrijven.
Pikant detail: hoewel Hergé wegen collaboratie vervolgd werd, werden de kaarten ook na de oorlog door de Belgische posterijen verspreid. Ik bezit inmiddels een Kuifje-kaart die in 1951 afgestempeld werd. Zo heb ik weer een nieuw onderwerp om te verzamelen. Tussen haakjes,
ik verzamel enkel datgene waarover ik wil schrijven. Voorlopig nog geen gebrek aan onderwerpen.