Op 1 september 1939 vielen diverse Duitse legers Polen binnen, gevolgd door het Rode Leger op 17 september. Enkele dagen nadien verklaarden de Britten en de Fransen Duitsland de oorlog. Binnen de kortste keren lagen de Poolse strijdkrachten op apegapen. Einde september was de jonge Poolse republiek voltooid verleden tijd. Tot hier toe het gangbare beeld. In zijn nieuw boek De Poolse oorlog voegt uitgever-schrijver Perry Pierik hier ettelijke nieuwe bevindingen aan toe. Hij kon dat doen aan de hand van nieuwe vondsten in Duitse archieven, die onlangs door Rusland vrijgegeven werden.
Bijvoorbeeld over de hoogmoed en de arrogantie van de Poolse bewindvoerders ten opzichte van de Duitsers. De Polen wilden helemaal geen onderhandelingen met de Duitsers voeren in de zomer van 1939. Zij voelden zich gesterkt door de Britse garantie. De Polen waren oprecht de mening toegedaan dat zij in staat waren om gedurende twee jaar tegen de Duitsers stand te houden, en dat ondanks alle Britse waarschuwingen. Zo schatte een Britse generaal dat de Polen nauwelijks een week konden standhouden tegen de Duitse legers. Hoewel de Polen zo'n 40 % van hun budget aan het leger besteedden, was het grotendeels verouderd. Verder waren de Fransen in 1933 bereid om hun steun aan Polen te laten vallen in ruil voor vrede. Hitler was niet geïnteresseerd omdat hij het hele verdrag van Versailles geschrapt wilde zien. Nieuw is bijvoorbeeld ook het harde optreden van de Polen tegenover de Oekraïense minderheid binnen hun grenzen. Naast honderden Volksduitsers werden er in september 1939 ook enkele duizenden Oekraïeners door Polen vermoord. Wist u dat bij het Verdrag van München in september 1938 ook Polen stukken grondgebied van Tsjechoslowakije inpalmde? En dat na de bezetting van Praag door de Duitsers in maart 1939 Polen al overging tot een gedeeltelijke mobilisatie? Dat en nog veel meer kunt u lezen in het nieuwe boek van Perry Pierik dat een volledig nieuw beeld brengt van het
begin van de Tweede Wereldoorlog.
Een ander zwaartepunt vormen de paar honderd foto's -waarvan de meeste hier voor het eerst gepubliceerd worden- die het boek bevatten. De hamvraag blijft uiteraard waarom de Britten en de Fransen op 17 september ook niet de oorlog verklaarden aan de Sovjet-Unie, toen dat land Polen binnentrok? Daarvoor is het wachten op het openen van de desbetreffende Britse archieven in 2039, honderd jaar na datum. Nu is er alvast het boek van Pierik met nieuwe info.
Perry Pierik, "De Poolse oorlog: nieuwe feiten rond diplomatie, onderdrukking, oorlog, spionage en slachtofferschap". Amersfoort, Aspekt, 2021. Ill., 417 blz. Gen., 34,95 euro ISBN 978-94-6338-297-7
