Masspost

Vanmorgen samen met een goede vriend van me alle Staf de Clercq-folders naar de Masspost in Marke, deelgemeente van Kortrijk, gebracht. Na de afwikkeling van de nodige administratie en het betalen van een aanzienlijke som -België hanteert zowat de hoogste posttarieven van de EU- konden we alle postboxen op een container plaatsen, die nog voor de middag naar Gent vertrok. Vanaf donderdag zouden de eerste enveloppen hun doel bereiken.

Vanaf dan zal ik hopelijk dag per dag kunnen zien op hoeveel intekenaars ik zal mogen rekenen. Het worden spannende weken. Ik steek voor alle zekerheid al een kaars aan.

Hitlers fotograaf Heinrich Hoffmann

Na een ietwat langer intermezzo hervat ik thans mijn blogactiviteiten. Dat wil niet zeggen dat ik een maand gelummeld heb en niets gedaan. Zeker niet, als u dat kan geruststellen. Ik heb onder meer wat toekomstgericht werk aangevat (later meer hierover), en het weekeinde van 25-26 oktober as. helpen voorbereiden. Het weekeinde waarin de voorstelling op 25 oktober van de Staf de Clercq-biografie in Antwerpen (ADVN) zal gebeuren, en op zondag, 26 de Vlaamse Boekenbeurs in Kontich zal plaatsvinden. Het belooft voor me in elk geval een druk WE te worden.

Tijdens de afgelopen weken heb ik ook wat lectuur tot mij genomen. Zo ben ik nu begonnen aan de lezing van de pas verschenen biografie van Hitlers Fotograf Heinrich Hoffmann. Eine Biografie door Sebastian Peters. Een mooie dikke biografie van zeshonderd pagina's en goed geschreven ook. Tot weldra.

Nieuwsbrief Staf de Clercq, aflevering 4

Vorige week heb ik de blauwdruk van de biografie goedgekeurd en stuurde ik alles door naar de drukkerij. Het was wel eventjes een spannend moment toen ik op de verzendknop drukte. Allerlei gedachten vlogen door mijn geest. Thans kan ik er niets meer aan veranderen. De teerlingen zijn geworpen. Het is nu
wachten tot de boeken geleverd worden; dat zal, indien alles vlot verloopt, midden september zijn. 

Inmiddels ben ik met nieuw werk begonnen en lees ik veel onder meer achterstallige lectuur dat al een tijdje vol ongeduld op mijn leestafeltje ligt te wachten.

Nieuwsbrief Staf de Clercq, aflevering 3

Na de inhuldiging van het naambordje aan de overblijfselen van het praalgraf van Staf de Clercq werkte ik de volgende zondag gewoon verder aan het nakijken van de derde en laatste drukproeven. Deze zijn thans achter de rug. Ook de onderschriften bij de 112 fotopagina's hebben hun goed voor druk gekregen. Het omvangrijke register is eveneens klaar voor de drukker.

(Archief Johan Sirjacobs)

De speciale folder (een A4-drieluik) is op punt gesteld om naar de drukker verzonden te worden. Het is een uitgesproken mooi verzorgde folder geworden. Tevens de meest omvangrijke die naar de kandidaat-belangstellenden zal verzonden worden. Nu volgen nog enkele controles vooraleer alles naar de drukker vertrekt. Mijn bijzondere dank aan Johan Sirjacobs om dit uniek toegangskaartje van de laatste landdag op de Kesterheide ter beschikking te willen stellen.

Inhuldiging naambord Staf de Clercq op Kesterheide

Foto Werkgroep Kesterheide

Gisteren, zaterdag 3 mei werd op de Kesterheide, nabij de restanten van het praalgraf van de gewezen taalgrensactivist en stichter-leider van het VNV Staf de Clercq (1884-1942),
het nieuwe naambord plechtig ingehuldigd. Hiertoe was het tot een samenwerking gekomen tussen de lokale heemkundige kring en de Werkgroep Kesterheide. Zelf schreef ik een neutrale tekst voor het mooi uitgevoerde bord.

De persconferentie verliep zonder enig probleem. De regionale pers was grotendeels aanwezig en de burgemeester van de nieuwe fusiegemeente Pajottegem kwam eventjes kijken.

Nadien werd tussen pot en pint het gebeuren besproken en kwamen de verdere plannen te berde. Eenieder was tevreden.

foto Johnny Van Bavegem

'Turnvater' Friedrich Jahn wordt slachtoffer van woke in Berlijn

Nog steeds worden in Duitsland historische standbeelden en straatnamen het slachtoffer van de krankzinnige razernij van woke. Deze hondsdolle beeldstormers van de linkse scène kunnen gewoon hun gang gaan. Gelukkig zijn er de gewone burgers die bij volksraadplegingen hun ongenoegen laten blijken. Wanneer ze geraadpleegd worden, stemmen doorgaans drie vierde van hen tegen de naamsveranderingen. 

In het Berlijnse district Neukölln staat al sinds 1872 een standbeeld van Friedrich Jahn (1778-1852). Het monument staat op de Hasenheide, waar Jahn op 13 november 1810 de Bond ter bevrijding en eenmaking van Duitsland oprichtte. In die tijd zuchtten grote delen van het land onder de knoet van de Franse bezetter.

Het monument op de Hasenheide

Pruisen was verslagen en sommige Duitse staten heulden met Napoleon Bonaparte. Jahn was niet de enige Duitse intellectueel die in het verzet stond tegen de Franse dwingeland. Onder meer was daar ook Johann Gottlieb Fichte met zijn Drei Reden an die deutsche Nation (1808). Tal van tegenstanders stonden aan de vooravond van de Befreiungskriege paraat om de Fransen uit Duitsland te verjagen. Midden oktober 1813 werd deze droom bewaarheid toen een coalitie van Pruisen, Oostenrijk en Rusland in de slag van Leipzig Bonaparte en zijn collaborateurs een zware nederlaag toedienden, en hij halsoverkop naar Parijs vluchtte. 

Tijdens die jaren ondernam Jahn met zijn leerlingen uitgebreide wandelingen in de omgeving van Berlijn. In zijn geest rijpte het idee van een turnbeweging. Hij gebruikte het woord turnen als alternatief voor het niet-Duitse woord 'gymnastiek'. Tegelijkertijd bracht hij zijn jonge turners de liefde voor de Duitse natie bij, en staalde hij hen voor de strijd tegen de vijanden van de vrijheid. Dat waren niet alleen de Fransen maar ook die Duitse vorsten die zich tegen de eenmaking van het Duitse vaderland verzetten. Friedrich Jahn was een overtuigd Duits nationalist en kreeg de erenaam Turnvater. Hij kwam op voor gelijke burgerrechten, nationaal onderwijs ook voor kinderen uit de lagere standen.

In 1872 werd zijn bronzen standbeeld op de Hasenheide plechtig door de Deutsche Turnerschaft ingewijd. De vraag is voor hoelang nog. De wokers willen het liever vandaag dan morgen verwijderen.

Oostfronter Dries Coolens

In het boek Wilhelmus beschrijft Tim Berbers zijn zoektocht naar het verleden van zijn grootvader die in Nederland vrijwilliger bij de Waffen-SS was. Zelf had Wilhelmus Berbers met niemand over zijn verleden willen praten. Het is het verhaal van een moeizame reconstructie. Vele vragen blijven onbeantwoord. Onder meer vocht hij aan de rivier de Narwa, de grens tussen Estland en het huidige Rusland, en werd er in de zomer van 1944 gevangen genomen. Een van de zegsmannen van Tim Berbers was de inmiddels overleden Vlaamse Oostfronter Dries Coolens (1923-2021). Tim zocht hem in december 2019 op in het Duitse Metzingen waar hij het grootste deel van zijn leven woonde.

Het gesprek neemt in het boek 32 pagina's in beslag. Voor Oostfront-verzamelaars en belangstellenden beslist het lezen waard. Het boek Wilhelmus. Mijn grootvader bij de Waffen-SS werd bij De Arbeiderspers uitgegeven, telt 310 blz. en kost 24 euro.

Nieuwsbrief biografie Staf de Clercq, aflevering 2

Met de eerste drukproef in handen (foto Karl Drabbe)

De biografie die ik over Staf de Clercq schreef is klaar. Een eerste drukproef is nagekeken en vanmiddag krijg ik de tweede drukproef in handen. Ook de 112 blz. buitentekstillustraties, verdeeld over zeven katernen van telkens 16 blz. en met Romeinse cijfers genummerd, zijn op punt gesteld.

Nu moet nog het register samengesteld worden, wat toch wel enige tijd zal vergen. Inmiddels vond ik dankzij de inzet van een goede vriend, een nieuwe drukker. Dat was ook niet bepaald een sinecure gezien de alsmaar stijgende papierprijs. Het ligt in mijn bedoeling om de biografie in twee mooi verzorgde boekdelen en aan een voor eenieder betaalbare prijs aan te bieden. De biografie zal in totaal circa 1600 pagina's tellen. 

Een belangrijk werk ligt nog op me te wachten, nl. de opmaak van de folder. Voor het eerst in mijn schrijversloopbaan voorzie ik in een folder op A4-formaat. Deze folder zal een hebbedingetje worden.

Het groeit en bloeit zoals we hier zeggen.

Henry Ford

Nu het populisme duidelijk aan de winnende hand is, neemt in de Verenigde Staten de belangstelling voor de, in vergetelheid geraakte, autobouwer Henry Ford (1863-1947) weer toe. Wie was hij? Hieronder een korte voorstelling.

Henry Ford was afkomstig uit het conservatieve platteland van Michigan en ontwikkelde een nieuw soort motor voor automobielen. Hij brak door als industrieel en produceerde in 1918 de helft van alle auto's in de VS. Zijn Model T werd een wereldwijd succes. Op sociaal vlak was hij heel ondernemend die goed voor zijn werknemers zorgde. Vervolgens kocht Ford een eigen krant The Dearborn Independent die een rechts-conservatieve lijn volgde. Hij liet daarnaast ook De Protocollen van de Wijzen van Zion in het Engels uitgeven. Ford bezat immers ook een eigen uitgeverij. In Duitsland vond hij een enorme weerklank. Adolf Hitler was zeer te spreken over hem en vermeldde zijn naam en sociaal beleid in Mein Kampf. Fords in het Duits vertaalde boek Der internationale Jude (1920) groeide er uit tot een megabestseller. In 1940 verscheen de 31ste druk. In 1938 kreeg hij de hoog aangeschreven Orde van Verdienste van de Duitse Adelaar.

Henry Ford bleef in en buiten de VS populair tot aan zijn overlijden. President Wilson schakelde hem nog in om zijn campagne voor de Volkenbond te ondersteunen. Een groot deel van zijn familie zag dat met lede ogen aan. Het was zijn eigen familie die van mening was dat hij (na een reeks beroertes) in toenemende mate labiel en ontoerekeningsvatbaar was geworden. Zij schoven hem via hun aandelen aan de kant en maakten komaf met zijn invloed. Na 1945 lieten ze hem filmbeelden uit de concentratiekampen zien. Hiermee wilden ze de oude Ford confronteren met de gevolgen van zijn ideologie. Naar verluidt bezorgde het zien van de beelden hem een hartinfarct, waarna hij in 1947 overleed.

Heinrich von Treitschkestrasse in Berlijn verboden

Zopas heeft het linkse stadsbestuur, met steun van de christendemocraten (CDU), van Berlijn beslist dat de Heinrich von Treitschkestrasse in het stadsdistrict van Steglitz afgeschaft wordt. Opvallend hierbij is dat de CDU zich jarenlang verzette tegen de naamsverandering. Voortaan zal de straat de naam dragen van Betty Katz. Zij was een joodse lerares uit Steglitz die zich specialiseerde in het onderwijzen van blinden en doofstommen, en overleed in 1944 in een concentratiekamp.

Heinrich von Treitschke (1834-1896) behoorde in de 19de eeuw tot een van de meest beroemde en getalenteerde Duitse historici en professoren. Hij is onder meer de schrijver van het vijfdelige standaardwerk Deutsche Geschichte. Als historicus en publicist engageerde Treitschke zich ook op politiek terrein en ijverde voor een doorgedreven Duits nationalisme. De geschiedschrijving moest volgens hem ten dienste staan van een politiek idee. In zijn geval was dat de Pruisische staatsidee. Daarnaast gold hij ook als een antisemiet. Hij is vooral de auteur van die ene zin die hem nu de das heeft omgedaan: "Die Juden sinds unser Unglück". Bijna honderddertig jaar na zijn dood zorgde die uitspraak vandaag voor het letterlijk verdwijnen van Treitschke uit het Duitse straatbeeld. Overigens bevonden er zich heel wat joden in zijn vriendenkring. Zijn uitspraak gold vooral de toenemende inwijking van de zogenaamde 'Ostjuden' uit het toenmalige tsaristische Rusland, waar ze vervolgd werden. Andere antisemieten zoals Karl Marx en Friedrich Engels verdwijnen in Duitsland vooralsnog niet uit het straatbeeld.

Letterlectuur

Sinds de eerste dag van het nieuwe jaar ben ik begonnen aan de lectuur van de eerste drukproef van wat later dit jaar mijn biografie van Staf de Clercq zal worden. Het is letterlectuur dat wil zeggen niet zo maar lezen maar letterlijk letter per letter overlopen. Dat is zowat de enige controle die een zekere graad aan garantie biedt. Inmiddels werkt echtgenote Ann aan de vormgeving van de illustraties.

Deze eerste drukproef telt in totaal 1398 pagina's + 112 pagina's met illustraties. Het register moet nog volgen. Meer dan veertig pagina's tekst per dag proeflezen, doe ik niet. Anders word je er tureluurs van. Tegen midden februari moet deze eerste proef klaar zijn. Daarna volgt de zoektocht naar een drukker die dergelijk werk aan kan. Tussendoor ontwerp ik zes nieuwe bladwijzers die dienstig moeten zijn om in de nabije toekomst nieuwe projecten te ondersteunen. 's Avonds lees ik en schrijf ik nu en dan een recensie. TV-kijken beperk ik tot twee à drie uur per week. Wel is er mijn dagelijkse wandeling.

Voorstelling boek Jef François

 Vrijdagavond, 29 november vond in Zaal Trapsoet in Sint-Niklaas de voorstelling plaats van mijn boek Met Jef François aan het Oostfront. Het Ruslanddagboek van een officier van het Vlaams Legioen.

Er waren ruim 105 aanwezigen. Eenieder was tevreden en het was haast middernacht toen de laatste aanwezigen huiswaarts keerden met een boek. Hierbij vindt u enkele impressies in beeld. Met dank aan FDK en KDR.

Jopie Fourie

Vandaag mocht ik een exemplaar ontvangen van deel 49 van de schitterende boekenreeks De Grote Oorlog. Kroniek 1914-1918. Essays over de Eerste Wereldoorlog, die verschijnt bij uitgeverij Aspekt.

In het nieuwe boekdeel werd mijn artikel Een oorlog in de oorlog. Jopie Fourie en de Afrikaner Maritz-rebellie (p. 47-56) opgenomen. Wellicht is de bijdrage een van de zeer zeldzame die over hem verscheen na 1945 in de Lage Landen. Jopie Fourie (1879-1914) nam deel aan de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) en bekwam een hogere officiersrang, maar weigerde nadien te vechten in het Duitse Zuidwest Afrika. Hij kwam in opstand, werd gevangengenomen en op bevel van een gewezen Boerengeneraal in december 1914 gefusilleerd. Zijn dood zorgde indertijd voor heel wat ophef, en gaf een stimulans aan het Boerennationalisme. Onder meer Cyriel Verschaeve wijdde een gedicht aan hem. 

Een onbekende 'Afrikaner' republiek of de kortstondige Republiek van Klipdrift

Na de vondst in de jaren 1860 van diamant in de Zuid-Afrikaanse regio West-Griekwaland, kwam er hoofdzakelijk vanuit Natal en de Kaap, een ware diamond rush op gang. Britse mijnwerkers spoedden zich naar de stad Kimberley, en claimden de mineraalrechten door op 30 juli 1870 de onafhankelijke Diamond Diggers Republic uit te roepen. Beter bekend onder de naam Klipdrift Republic. 

Aan het hoofd stond de kleurrijke president Stafford Parker. Hij was een tijdlang schilder een een groot paardenliefhebber. Daarom werd ook een paard als embleem in de vlag van de nieuwe republiek opgenomen. De enige bekende afbeelding van deze vlag is nog steeds te zien in het Africana Museum van Johannesburg.

President Parker was beslist een vreemde kerel. Een Brits journalist noemde hem een "swagger citizin" of een zwierige burger. Hij ging zeer ostentatief gekleed en was te herkennen aan zijn hoge witte hoed, die hij steeds droeg. Hij inde belastingen met getrokken pistool en handhaafde de wet op nogal ruwe wijze over zijn tienduizend onderdanen. Wel stond hij bekend als meesterverteller.

Een lang leven was de Klipdrift Republiek evenwel niet beschoren. Al in februari 1871, na een kleine zeven maanden dus, hielden Parker en de zijnen het voor bekeken. Zij deden dat niet vrijwillig. Het Verenigd Koninkrijk, sterk geïnteresseerd in de diamantvondsten, nam de autoriteit over het gebied in handen. Parker zelf verhuisde naar Transvaal en werd er als lid van de Volksraad (parlement) verkozen.

Theo van Gogh, een oerhollandse vrijdenker

Dezer dagen las ik de ambachtelijke biografie van Jaap Cohen over Theo van Gogh (De bolle Gogh. Querido, 686 blz.). Een monumentale en schitterende biografie. Een danig leven van een dwarsligger van het gehalte van Theo van Gogh, achterneef van de beroemde schilder, las ik nog niet. Hij nam de vrijheid van woord en geschrift tot in het extreme, ja, zelfs tot op het onbeschofte, recalcitrante en persoonlijke waar. En dat wilde wat zeggen in het Amsterdam  van de jaren tachtig en negentig van vorige eeuw. Deze outsider en relschopper kende geen heilige huisjes. Alles en iedereen moest eraan geloven. Ook de vader van de biograaf die een tijdlang burgemeester van Amsterdam was. De steeds tegendraadse Theo van Gogh schrok er niet voor terug om vertrouwelijke informatie openbaar te maken. En toch had deze treiteraar van Amsterdam ook een zachte kant. Tegenover sociaal behoeftigen stond hij, de extreme non-conformist, dag en nacht klaar, vriendschappen koesterde hij.

"De bolle Van Gogh" -op een bepaald moment woog hij 130 kg; alcohol, drugs en ongezond eten waren hiervoor verantwoordelijk- was een gevreesd columnist, een daadkrachtige cineast maar ook een geliefd interviewer. Hij bezat het talent dat door hem geïnterviewde personen hun ziel op tafel legden, hij voelde zijn gesprekspartners aan en leefde met hen mee. 

De Nederlandse staat liet hem begaan tot op het moment dat het botste met radicale moslims, die niet gediend waren met uitspraken als 'geitenneukers' en dergelijke lieftalligheden. Toen liep het verkeerd. Op een sombere ochtend begin november 2004 werd hij op klaarlichte dag in een drukke straat door een fanatieke moslim ritueel vermoord, afgeslacht. Tienduizenden Amsterdammers kwamen op straat om hun medeleven te betuigen. 's Avonds volgde er een 'lawaaiconcert'.

Eerder las ik de Hugo Claus-biografie van Mark Schaevers. In zijn jonge jaren ging hij nogal eens rebels te keer maar algauw opteerde hij voor een braaf burgerlijk bestaan. De burgerman Claus had na een tijdje slechts twee obsessies: mooie vrouwen in zijn bed krijgen en kassa, kassa. Beide heerschappen hadden enkel hun passie voor vrouwen gemeen.

In de geest van W.B. Yeats, een nieuwe Ierse partij

William Butler Yeats (1865-1939) was een telg van een artistieke Anglo-Ierse familie, en groeide uit tot de dichter van het Ierse nationalisme en onafhankelijkheid. Dankzij onder meer zijn gedicht The Lake Isle of Immisfree en ander prachtig dichtwerk kreeg hij in 1923 voor zijn poëzie de Nobelprijs voor Literatuur. Yeats was tevens actief op politiek terrein en zetelde in de jaren 1920 een tijdlang als senator in het Ierse parlement. In de jaren 1930 flirtte hij een tijdlang met het fascisme. Kort voor de uitbreken van de Tweede Wereldoorlog overleed Yeats in Monaco. Na de oorlog werden zijn stoffelijke resten naar Ierland overgebracht.

In de geest van Yeats werd eind 2023 een nieuwe politieke partij opgericht, de Independent Ireland. De stichters ervan zijn een groepering van onafhankelijke kamerleden uit het zuiden en westen van het katholieke eiland. De nieuwe rechts-conservatieve partij richt zich vooral tot boeren en andere traditioneel ingestelde plattelands- en kleinsteedse kiezers, voor wie de moderniseringen van de afgelopen decennia iets te snel zijn gegaan. De groeiende immigratie is een andere steen des aanstoots. De nieuwe partij is niet te spreken over de nieuwe jonge (de jongste ooit in Ierland) premier Simon Harris, tevens leider van Fine Gael.

De Independent Ireland zal haar kiezers vooral moeten zoeken in de aloude graafschappen, het land waar Yeats over dichtte.

Bron: De Groene Amsterdammer van 4 april 2024.

Huldeschrift Wils 95

Zopas verscheen het eerste nummer van de jaargang 2024 van het tijdschrift Wetenschappelijke Tijdingen. Het nummer is geheel gewijd aan leven en werk van de gewezen Leuvense hoogleraar Lode Wils die 95 jaar geworden is. We mogen gerust gewag maken van een "Huldeschrift Wils 95". Het speciale nummer telt immers meer dan 200 bladzijden en is verzorgd uitgebracht met tal van illustraties.

Zoals dat hoort in een feestnummer wordt de gehuldigde, hier Lode Wils, met veel toeters en bellen toegejuicht. Hoofdredacteur Bruno de Wever noemt hem zelfs de "zonder enige twijfel belangrijkste en meest invloedrijke historicus over de geschiedenis van de Vlaamse Beweging". In hun bijdragen bevestigen acolieten als Louis Vos, Lieve Gevers, Antoon Vrints en anderen dat beeld. Nu op zijn minst vind ik dat historici als Hendrik Jozef Elias en Karel van Isacker evenveel lof verdienen. Andere artikels zijn onder meer van de hand van Nico van Campenhout, Jos Verdoodt, Luc Vandeweyer en Chantal Kesteloot, die er zelfs in slaagt een Franstalig artikel in het Tijdschrift over de Geschiedenis van de Vlaamse Beweging gepubliceerd te krijgen. Niet voor niets pleit medewerker Vrints voor een betere kennis van de tweede landstaal "om de 'bondstrouw' in België te herwaarderen". Iedereen zijn gedacht, zullen we maar zeggen.

Zelf had ik diverse ontmoetingen met Lode Wils en eenmaal heb ik hem uitvoerig geïnterviewd (Tekos, 1995, nr.76, p. 21-28). Ik leerde hem kennen als een fair man die voor eenieder tijd vrij maakte om over boeken en geschiedenis te spreken. Zijn meningen stak hij nooit onder stoelen of banken. Zo hoor ik hem nog zeggen, als slot van een van zijn toespraken in een aula in Leuven: "Als ooit Bart de Wever aan de macht komt dan krijgen we hier Joegoslavische toestanden" (vrij geciteerd). 

Als je met Wils sprak over Vlaams-nationalisme of afvallige katholieken dat wist je bij voorbaat, dat je niet op zijn goedkeuring hoefde te rekenen. Enkel België en de katholieke partij vonden in zijn ogen genade. Dat mocht ik ondervinden toen ik mijn biografieën over Hendrik Jozef Elias en Leo Vindevogel, respectievelijk in 2005 en 2013 publiceerde. Ze werden door professor Wils uitvoerig in WT besproken. Ik mocht rekenen op zijn waardering voor het vele werk maar beide boeken vonden geen genade in zijn ogen. Ik schreef/schrijf nu eenmaal over figuren die in zijn visie geen plaats kregen. Wat niet wegneemt dat ik steeds met veel interesse zijn boeken en artikels las, al viel hij de laatste tijd nogal eens in herhaling. Iedere ontmoeting met hem was een festijn voor de geest met al of niet een sarcastisch intermezzo. 

Het feestnummer bevat uiteraard ook heel wat lezenswaardige passages die de huidige tijdsgeest zullen overleven, en stof zullen bieden voor zijn latere biografie.

August Heinrich Hoffmann von Fallersleben

Schilderij van Ernst Henseler

Vandaag is het 150 jaar geleden dat in 1874 de befaamde letterkundige August Heinrich Hoffmann von Fallersleben overleed. Hij staat vooral bekend als de tekstschrijver van het lied van de Duitsers ("Deutschland über alles"), waarin hij de Duitse vrijheidsdrang beschreef, en dat uitgroeide tot de Duitse nationale hymne. Hij schreef het op 26 augustus 1841 op het eiland Helgoland dat toen nog in Brits bezit was. Het lied was vooral gericht tegen Frankrijk en was een pleidooi voor Duitse eenheid en patriottisme. In tegenstelling tot zijn honderdste sterfdag in 1974 is er vandaag nauwelijks of geen belangstelling voor zijn 150ste sterfdag. 

Binnen de Vlaamse Beweging geniet hij de nodige bekendheid. Hoffmann von Fallersleben -de toevoeging is louter een verwijzing naar zijn geboorteplaats- was een van die Duitse dichters die de verwantschap tussen het Vlaams/Nederlands en het Duits wilden aantonen. Hij zag alles vanuit een pan-Germaans standpunt wat enigszins kenmerkend was voor de 19de eeuw. Als wandelende filoloog deed hij in België, Frankrijk en Nederland heel wat letterkundig onderzoek in archieven. Nagenoeg al zijn bevindingen op het terrein van de oude Nederlandse taal en dichtkunst liggen verzameld in zijn Horae Belgicae. Hieruit genieten zijn Loverkens wel de meeste bekendheid.

Ik herinner me nog goed de cursus van wijlen professor Ada Deprez aan de Gentse universiteit, waarin ze met de nodige passie een apart college wijdde aan Hoffmann von Fallersleben. Ook zij is thans in de grote ton van vergetelheid terecht gekomen.

Opnieuw aan de slag met Staf de Clercq en Joanne 'Kathleen' Rowling

Na een veertiendaagse onderbreking ben ik vandaag opnieuw aan de slag gegaan met mijn biografie over Staf de Clercq. Het nieuwe hoofdstuk XXVI zal handelen over de groei, de totstandkoming en de perikelen rond de Eenheidsbeweging VNV in de lente van 1941. Het liep niet bepaald allemaal van een leien dakje maar zover zijn we nog niet.

's Avonds lees ik dan in de nieuwe detective van Robert Galbraith, ps. van de non-conformistische schrijfster en dwarsligger J.K. Rowling. Auteur van onder meer de Harry Potter-reeks. Haar Cormoran Strike-detectives vind ik van de bovenste plank. Het zijn allen heerlijke dikkerds en vergen wel enig doorzettingsvermogen van de lezer. Ze zijn allen vlot geschreven en heerlijk spannend om lezen. Het zevende deel Stromend graf is met zijn 1120 pagina's haar dikste tot nu toe. Iedere avond -het zijn tegenwoordig ook lange avonden- lees ik honderd pagina's. Wat een genot!

Malcolm Muggeridge, de vader van het woord 'Holodomor'

Met Holodomor wordt bedoeld de door Stalin georganiseerde politieke hongersnood in de toenmalige Sovjet-republiek Oekraïne. In het begin van de jaren 1930 crepeerden hierbij tussen 2,4 en 7,5 miljoen inwoners. Zowat het grootste deel van alle Oekraïense boeren, de koelakken, die enkele kippen, varkens of koeien bezaten, werd geliquideerd. Zij die overbleven werden ofwel naar de werkkampen van de Goelag-archipel in Siberië gedeporteerd, ofwel onder dwang tewerkgesteld in kolchozen. 

Deze genocide staat thans bekend onder de naam Holodomor. Het woord werd voor het eerst gebezigd door de Britse journalist Malcolm Muggeridge (1903-1990). Als overtuigd communist en correspondent van de Manchester Guardian vertrok hij met zijn vrouw in 1932 naar Moskou. Hij mocht als journalist en geloofsgenoot vrij in het land rondreizen. Zo reisde hij ook door de Oekraïne. Wat Muggeridge daar zag en vernam, maakte van hem een overtuigd anticommunist. Tijdens latere reizen doorheen de Kaukasus zag hij dezelfde vreselijke taferelen. Mensen stierven de hongerdood op straat en niemand zag naar hen op. Hen helpen zou onmiddellijke arrestatie tot gevolg hebben.

De artikels die hij schreef voor de krant, onder meer over de Holodomor, werden met de diplomatieke post verzonden en dus niet gecensureerd. Daar zorgde de redactie van de Manchester voor. Muggeridges stukken werden flink ingekort, en onder pseudoniem gepubliceerd. Vooral wilde de hoofdredactie het Kremlin niet voor het hoofd stoten. In Moskou voltooide hij ook een roman Picture Palace over zijn reiservaringen en belevenissen. Het boek verscheen in 1933 maar werd door zijn uitgever niet verspreid. De auteur ontving geen penny voor zijn boek.

Teleurgesteld in de Britse journalistiek begon Muggeridge romans te schrijven. In 1934 publiceerde hij Winter in Moskou, dat ook in het Nederlands verscheen. Hij beschrijft hierin wat er onder de socialistische utopie schuil ging, en hekelde de onkritische en
slaafse kijk van westerse journalisten op het Sovjet-regime. Later bekeerde hij zich tot het katholicisme en werd hij een gevierd auteur en satiricus.