Jopie Fourie

Vandaag mocht ik een exemplaar ontvangen van deel 49 van de schitterende boekenreeks De Grote Oorlog. Kroniek 1914-1918. Essays over de Eerste Wereldoorlog, die verschijnt bij uitgeverij Aspekt.

In het nieuwe boekdeel werd mijn artikel Een oorlog in de oorlog. Jopie Fourie en de Afrikaner Maritz-rebellie (p. 47-56) opgenomen. Wellicht is de bijdrage een van de zeer zeldzame die over hem verscheen na 1945 in de Lage Landen. Jopie Fourie (1879-1914) nam deel aan de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) en bekwam een hogere officiersrang, maar weigerde nadien te vechten in het Duitse Zuidwest Afrika. Hij kwam in opstand, werd gevangengenomen en op bevel van een gewezen Boerengeneraal in december 1914 gefusilleerd. Zijn dood zorgde indertijd voor heel wat ophef, en gaf een stimulans aan het Boerennationalisme. Onder meer Cyriel Verschaeve wijdde een gedicht aan hem. 

Wijlen Cyriel Verschaevestraat in Kortrijk

Op initiatief van de CD&V werd gisteravond door de Kortrijkse gemeenteraad beslist de Cyriel Verschaevestraat in Marke, een deelgemeente van Kortrijk, af te schaffen. De beslissing werd ook goedgekeurd door de huidige stadscoalitie (Open VLD, Spa en N-VA). Merkwaardig is toch dat de straatnaam er in de jaren 1970 kwam door toedoen van de CD&V, die toen nog onder de naam CVP de politieke meerderheid in Kortrijk vormde. Diezelfde partij nam nu de leiding om ze af te schaffen. Een eerste poging daartoe, enkele jaren geleden, botste toen op het verzet van de bewoners van de Verschaevestraat. Thans werden de buurtbewoners niet meer om hun mening gevraagd.

De Cyriel Verschaeve-straat in Marke (foto FDK)

Zo heeft Kortrijk toegegeven aan plat opportunisme en eenzijdig historisch onderzoek. Als ze in de zogenaamde Groeningestad nu consequent willen zijn dan moeten ze ook de Willem Putmanstraat, de Stijn Streuvelslaan en de Jozef Decoenewandeling afschaffen. Immers allen hebben ze zich tijdens de bezetting aan collaboratie schuldig gemaakt.
Terzelfdertijd wordt naast de Verschaevestraat ook de Leopold II-laan geliquideerd. Het Nelson Mandelaplein blijft echter bestaan. Nochtans gaat het hier om een veroordeelde terrorist. Ja, plat opportunisme...

"De Ayatollah van Vlaanderen"

Vandaag is er op de webstek van doorbraak.be een interview verschenen met Frans-Jos Verdoodt, de gewezen directeur van het eerbiedwaardige ADVN. Het interview handelt hoofdzakelijk over priester-schrijver Cyriel Verschaeve, die binnenkort zeventig jaar geleden in Solbad-Hall (Oostenrijk) overleed.
De nochtans erudiete Verdoodt noemt hem spottend-sarcastisch in het interview "de Ayatollah van Vlaanderen" en "de opperste Geestelijke Leider van Vlaanderen". We zijn geenszins gewend dat Verdoodt, die anders zijn woorden steeds zorgvuldig wikt en weegt, zich bedient van dergelijk, polemisch en pamflettair woordgebruik. Maar tegenover Verschaeve lijkt tegenwoordig alles toegestaan. De man kan zich toch niet meer verweren en zijn schaarse medestanders houden zich in deze onverdraagzame tijden liever gedeisd.
Nu ik hoop maar dat de sprekers zich weten te beheersen op het aanstaande colloquium op 9 november in Alveringem, en zich onthouden van onhistorisch woordgebruik. We hoeven niet nog eens te horen dat het ongehoord is dat vandaag de dag nog steeds straatnamen de naam van Verschaeve dragen. Laat dat maar over aan journalisten à la Reynebeau en bepaalde politici.